Sosyal Güvenlik Kurumu Eskişehir İl Müdürü İbrahim Kısa, 2023'te kayıt dışı istihdamın önlenmesine yönelik çalışmalarla ilgili açıklamasında önemli uyarılarda bulundu.

Bilindiği üzere kayıt dışı istihdamla mücadele ülkemizin en önemli sorunları arasında yer almaktadır. Kayıt dışı istihdam; çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumuna hiç bildirilmemesi ya da çalışma gün veya ücretlerinin eksik bildirilmesidir. Yani sigortasız işçi çalıştırma durumunda olduğu gibi, çalışma sürelerinin veya ödenen ücretlerin eksik bildirilmesi de kayıt dışı istihdam olarak değerlendirilmektedir. Kayıt dışı istihdamın toplumun sosyal ve ekonomik değerleri üzerinde birçok olumsuz etkisi bulunmaktadır. Kayıt dışı istihdamdan sadece işçiler değil işverenler de olumsuz etkilenmektedir. İşverenler arasında haksız rekabetin ortaya çıkması, denetim ile tespiti halinde ağır yaptırımlarla karşılaşma, kamu kurumları tarafından verilen hibe, kredi, teşvik ve desteklerden yoksun kalma ve işyerindeki verimliliğin azalması gibi durumlar, kayıt dışı istihdamın işverenler üzerindeki olumsuz etkilerinden bir kaçıdır. Sigortasız çalışan işçiler ise kurumumuzca ödenen sağlık ve analık yardımlarından, iş göremezlik ödeneklerinden, ölüm, maluliyet ve yaşlılık aylıklarından ayrıca kıdem ve ihbar tazminatlarından mahrum kalmaktadırlar. 

Sosyal Güvenlik Kurumu olarak, rehberlik anlayışını esas alan bir yöntem ile kayıtlı istihdamı teşvik etmeye çalışmakta, ilimizde faaliyet gösteren işyerlerini, sendikaları,  ilgili diğer STK’ları ve  Odaları rehberlik amacıyla ziyaret etmekte ve bu gruplar aracılığıyla kamuoyuna yönelik çeşitli bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetleri gerçekleştirmekteyiz. Bu faaliyetler ile işverenlere veya çalışanlara sosyal güvenliğin önemi, kayıt dışı istihdamın olumsuz sonuçları, sosyal güvenlik hak ve yükümlülükleri ile uygulanmakta olan sigorta primi teşvikleri hakkında bilgi verilmesini amaçlamaktayız.

Bu kapsamda 2023 Yılı Bilgilendirme ve Rehberlik Programı dahilinde yılın ilk 10 ayı içerisinde şehrimizde faaliyet gösteren 76 oda, borsa, sendika vb sivil toplum kuruluşu ile işyeri ziyaret edilmiştir. Ayrıca yine 2023 yılının ilk 10 ayı içerisinde Kamu Kurum ve Kuruluşlarından elde edilen belgeler ile Sosyal Güvenlik Denetmenleri tarafından gerçekleştirilen denetim faaliyetleri kapsamında 2970 işyeri teftiş edilmiş olup bunun sonucunda 1601 kişinin sigortalılıkları sağlanmıştır.

Sigortalıların çalışmalarının işverenler tarafından Kurumumuza bildirilip bildirilmediğini veya hangi kazanç seviyesinden bildirildiğini kısa sürede öğrenebileceği birçok yol vardır. E-Devlet Kapısı üzerinden sorgulama yapılabilir, 7 gün 24 saat “Alo 170” Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi aranabilir, cep telefonun kısa mesaj bölümüne P boşluk TC Kimlik Numarası boşluk Aile Sıra Numarası yazılarak 5502’ye bütün operatörlerden kısa mesaj gönderilebilir,  il ve ilçelerde bulunan tüm sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezlerine başvurarak sigortalı çalıştırılıp çalıştırılmadığı ve hangi kazanç seviyesinden bildirildiği kısa sürede öğrenilebilinmektedir.

  Çalışanlar sigortasız çalıştırıldıklarını ya da ücretlerinin veya çalışma sürelerinin eksik bildirildiğini düşündüklerinde, ihbar ve şikayetlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi “Alo 170” i 7 gün 24 saat arayarak ya da en yakın sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine şahsen başvurarak iletebilirler.