Kahramanmaraş merkezli ve 10 ilde yaşanan deprem psikolojik olarak herkesi derinden etkiledi. Aileler bir yandan gündemi takip ederken bir yanda da endişeli bir şekilde önlemler almaya başladı. Peki, böylesi doğal afetler çocuklara nasıl anlatılmalı, onların bu durumdan en az etkilenmesi için neler yapılabilir?  

Kahramanmaraş merkezli iki büyük deprem sadece 10 ilimizi değil, tüm Türkiye’yi derin bir yasa sürükledi. Bölgede insani yardımların yanı sıra psikolojik destekler de devam ediyor. Peki olağanüstü bir dönemden geçtiğimiz şu zamanlarda, çocuklara depremi anlatırken nelere dikkat etmeliyiz? Moodist Hastanesi’nden Psikolog Gamze Gülsoy, “Yaşadığımız deprem ile ilgili çocuklara bilgi verilebilir. Fakat, çocukların yanında deprem görüntüleri, videoları ve haberleri açmamaya özen gösterilmelidir. Aynı zamanda bu dönemde çocuklardan çok fazla soru gelebilir. Bu sorular kesinlikle geçiştirilmemeli ve cevapsız bırakılmamalıdır” diyor. 

Çocukların Yaşları Göz Önünde Bulundurulmalı

9 yaşından küçük çocuklara açıklama yaparken, depremin de yağmur yağması gibi bir doğa olayı olduğunu ama bu sıklığın diğer doğa olaylarına göre daha az olduğunun söylenebileceğini belirten Psikolog Gamze Gülsoy söyle devam ediyor: “Yaşadığımız deprem ile ilgili çocuklara bilgi verilebilir. Fakat, çocukların yanında deprem görüntüleri, videoları ve haberleri açmamaya özen gösterilmelidir. Bu bilgilendirme sonrasında çocuk, korktuğunu, üzüldüğünü söyleyebilir. Bu duyguların normal bir süreç olduğu bilinmelidir. Ayrıca tüm bu duygular oldukça değerli ve beklediğimiz tepkilerdir.”

Çocuklar Rutinlerine Devam Etmeli

Çocuklarda belirsizlik duygusunun kaygı ve endişe yaratabildiğini belirten Psikolog Gamze Gülsoy, çocukların rutin hayatlarını olabildiğince sürdürmek gerektiğini ve bu durumun onların daha güvende hissetmelerine yardımcı olacağını söylüyor. Gülsoy şöyle devam ediyor: “Çocuklarda bu süreçte daha fazla yakınlık ihtiyacı olabilir. Ebeveynler çocukları ile daha fazla fiziksel temas kurmalı ve güvende olduklarını hissettirmelidir. Çocuklar bu süreçte korku duygusundan dolayı birlikte uyumak isteyebilir, buna izin vermek gerekir. Fakat bu durumun birkaç hafta devam etmesi halinde süreç tekrar değerlendirilmelidir. Aynı zamanda çocuğun duygudurumunda ani değişiklikler olabilir. Aşırı kaygı, aşırı korku, ağlama krizleri, alt ıslatma, parmak emme, kabuslar gibi durumlar gözlemlenirse bir uzman desteği almakta fayda var.”

Psikolog Gamze Gülsoy bu süreçte çocuklara kurulabilecek cümleleri şu şekilde belirtiyor:

• “Nasıl ki kar yağıyor, yağmur yağıyor, şimşekler çakıyor, güneş çıkıyor deprem de bunlar gibi bir doğa olayıdır.”
• “Galiba yaşanan depremden haberin oldu ve çok üzüldün. Tüm bunların seni üzmesi çok normal, biz de çok üzüldük. Ama şu an annen ve baban olarak biz senin yanındayız ve birlikteyiz. Eğer bir tehlike olursa seni koruyabiliriz. Güvende olmak için önlemler alalım. Sen de bize yardımcı olmak ister misin? Mesela birlikte deprem çantası hazırlayabiliriz. Şu an hepimiz güvendeyiz”
• “Yaşadığımız durumdan dolayı eğitime 1 hafta daha ara verildi. Haftaya pazartesi tekrar okuluna başlayacaksın. Biz işimize gitmeye devam ederken sen de okuluna devam edeceksin”  
• “Depremden etkilenen insanlara tüm ülke olarak yardım ediyoruz. Onlardan güzel haberler alıyoruz. Birlikte onlara yardım etmek için ne yapabiliriz düşünelim mi?”
• “Bu sorunun cevabını ben de bilmiyorum ama senin için araştırıp sana da anlatacağım”
• “Galiba biraz korktun ve bizimle uyumak istiyorsun. Ben de birkaç gece seninle uyumak istiyorum. Birlikte masal okuyalım mı?”