|
 Doğum
olayı sona erip, sıra hastaneden eve dönmeye geldi mi,
anne-babaların çoğu bebeklerinin evde nasıl uyuyacağını
merak etmeye başlarlar. Şunu bilmelisiniz ki, yenidoğanlar,
kendilerini rahatsız edebilecek ses ve ışık uyaranlarını
etkisiz kılacak bir doğal yetiye sahiptirler. Bu yetenek,
kısa sürede alışkanlığa dönüşecektir.
Biz hekimler, bir takım basit testlerle, bebeklerin
bu yeteneklerini tespit ederiz. Örneğin, uyuyan bebeğin
gözlerine fenerle kuvvetli bir ışık tutulması onun bir
takım hareketler yapmasına neden olur. Aynı ışığı, kısa
aralıklarla bir kaç kez daha tutalım, dördüncü, beşinci
seferde artık bebeğin ışığa hiç tepki göstermeyip mışıl
mışıl uyuduğunu görürüz. Benzer test, bir minik çan
kullanılarak bebeğin sese tepkisi sırasında da yapılabilir.
Örnekteki bebek, uykusunu koruyacak bir takım doğal
yollar geliştirmiştir.
Oysa kimi bebeklerin sinir sistemleri, muhtemelen doğum
stresinin de etkisiyle henüz bu yeteneğe sahip değildir.
Ses ve ışık, onları rahatsız eder ve kolayca uyanabilirler.
Böylesi bebekler, tıpkı erken doğmuş bebekler gibi dış
uyaranların olabildiğince azaltıldığı sessiz ve loş
bir odada uyutulmalıdırlar.
Üç-dört haftalık bebek ve uyku
Bu dönemde bir bebeğin en önemli görevi, uyku hali,
uyanıklık hali gibi değişik durumları kontrol yeteneği
kazanmaktır. Bu süreçte, anne babanın da iyi bir gözlemle
öğreneceği çok şey vardır.
Kalabalık ve gürültülü bir ortamda uyuyabilmek, herhangi
bir dış uyaranla tam uyanırken tekrar uykuya dalmak
üzere kendi kendini sakinleştirmek, yukarda sözettiğimiz
kontrol sürecinin aşamalarıdır.
İyi bir gözlem, bebeğin farklı bilinç durumları arasındaki
geçiş dönemlerindeki davranışlarından önemli çıkarımlar
yapmanızı sağlayacaktır. Aktif ve gergin bebek, geçiş
dönemlerini daha hızlı, sakin bebek ise daha yavaş ve
sancısız yaşayacaktır.
Huysuzluk anında, bazı hareketleriniz onun ağlamaya
başlamasına neden olurken, başka kimi davranışlar da
bebeği sakinleştirecektir. Üç dört saatlik sikluslarla,
bebek bu geçiş dönemlerini yaşar. Yeni anne-babanın
ilk görevi, bu bağlamda bebeklerinin davranışlarını
“tanımaktır”.
Temel sorun, ağlamaya başlayan bebeğin, kısa süre sonra
sakinleşip uykuya devam mı edeceği, yoksa acıktığı için
mi ağladığının ayırdedilmesidir. Emzirmek yada mama
vermek işe yaramıyorsa –ki genellikle bu durumda ilk
yapılan iş bebeği beslemektir- bu huzursuzluk hali bir
süre devam edecek ve bebek bir süre sonra sakinleşecektir.
Bu olay yaklaşık hergün yaşanır. Bebek, bu dönemde,
ortalama rakamlarla söylersek, 3-4 satlik dilimler halinde
16-18 saat uyur.
Birbuçuk- iki aylık bebek ve uyku
Bebeğinizin uyuma ve beslenme zamanı ve süresi bu dönemde
giderek daha düzenli bir hal almaktadır. İki beslenme
arası zaman 3 saate hatta daha fazlasına uzar. İki aylık
bebekler, doğum tartısı ve başka kimi faktörlere de
bağlı olarak, gece uyku saatlerini de artırırlar.
 İkinci
ay artık bebeğinizi günlük aile düzeninize alıştırma
zamanının da başlangıcıdır. Artık, geceleri yatmadan
önce bebeğinizi uyandırıp son bir kez besleyebilir,
sabahları onu uyandırarak güne sizin uygun gördüğünüz
zamanda başlamasını sağlayabilirsiniz. Tabii ki bunu
yaparken bebeğinizin de durumunu ve isteklerini gözönüne
almalısınız. Şimdilik, en azından bebeğinizin buna hazır
olduğunu bilin..
Bebeğinizin, huzursuzluk ve ağlama dönemleri de artık
daha düzenlidir; genellikle günün sonundadır, ve huzursuzluğu
kaka yapmayla sona erer. Bebeğiniz, emmeye ve uyumaya
kendini hazırlamıştır.
Dört aylık bebek ve uyku
Bu dönemde uyku konusunda temel sorun bebeğinizin gece
uyku düzenidir. Dört aylık bebek, bırakıldığı yerde
uyumalı, ve uykusu ortalama 8 saat kesintisiz sürmelidir.
Bebek için “kesintisiz uyku”nun anlamı, derin uykudan
hafif/yüzeyel uykuya geçiş aşamalarını uyanmadan atlatmasıdır.
Hafif uykuya geçen bebek, ağlar, sesler çıkarır, yatakta
döner, ama unutmayın, tüm bunlar olurken hala uyumaktadır,
ve uyku içi bu geçiş aşamalarında kendi kendini sakinleştirerek/rahatlatarak
derin uykuya geçmeyi öğrenmelidir.
Bebeğin uyumayı “öğrenmesi” konusunda ailelere önemli
bir görev düşüyor; bebeklerin mutlak anne baba desteğine
ihtiyaçları vardır, ama anne-babaların genellikle yaptıkları,
bebeğin sesini duyar duymaz onu kucaklarına alıp, kendi
kendilerine derin uykuya geçmelerine engel olmaktır.
Bu tür yanlış yaklaşım, 3-4 saatte bir hafif uykuya
geçen bebeğin her seferinde uyanma ve beslenmeye alışması
ve bunu rutin uykunun bir parçası olarak algılamasıdır.
Bu alışkanlık bir yerleşti mi, ilerleyen aylarda değiştirmek
çok daha zordur.
Yedi aylık bebek ve uyku
 Her
ne kadar bebeğiniz 7. Aya kadar geceleri kesintisiz
8-12 saat uyumayı “öğrenmiş” de olsa, oturmak, sürünmek,
emeklemek gibi bu dönemde kazandığı yeni yetenekler,
geceye de taşınacak ve kimi sorunlar çıkaracaktır. Yeni
durum, gece uyanmalarını kolaylaştıracak, tekrar uykuya
dalmayı güçleştirecektir.
Benzer güçlükler, gündüz uykuları için de geçerlidir.
Anne-babaya düşen, 4. Ayda yaptığımız önerileri tekrar
uygulamaktır.
7 aylık bebek, kesintisiz gece uykusu yanında öğleden
önce ve sonra birer kez olmak üzere toplam en az iki
gündüz uykusu uyumalıdır. Uyumasa bile, bu saatleri
yatakta kendi başına geçirmeyi öğrenmelidir. Buna sadece
bebeğin değil, anne-babanın da ihtiyacı vardır.
Dokuz aylık bebek ve uyku
Daha önce söylediğimiz gibi, kazanılmış yeni yetenekler,
uyumayı güçleştirmektedir. Dokuz aylık bebek, artık
kendi kendine ayağa kalkabilir, geceleri de kalkacaktır,
hem de siz onu uyuması için yatağına bırakıp odasından
çıkar çıkmaz! Bu olay, belki on defa tekrarlanacaktır!
Bu durumun üstesinden gelebilmek için “kararlı” olmalısınız.
Tekrar tekrar ayağa kalkma ve ağlamalar üzerine onu
yatağından alıp salona geçmeyin. Kesinlikle yataktan
kalkmasına izin vermeyin, kararlılığınızı görsün, uyuması
gerektiğini anlasın. Gece uyanmaları sırasında da aynı
yöntemi uygulamalısınız.
|
