|
Gebelikte artan östrojen hormonu
nedeniyle anne adaylarının çoğunda berrak ya da beyaz,
kokusuz, bazen günlük ped kullanacak kadar fazla olabilen
akıntı olur. Buna fizyolojik akıntı adı verilir. Ancak
akıntının nitelikleri daha farklıysa, yani sarı, kahverengi,
kırmızı gibi bir rengi varsa, kötü kokuluysa, beraberinde
kaşıntı, idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma gibi
belirtiler varsa genital sistemde bir enfeksiyon sözkonusu
olabilir. Bu durumlarda sıklıkla vajinit söz konusudur
ve aşağıda anlatılan nedenlerle mutlaka doktor değerlendirmesi
gerektirir.
Giriş
Gebelikte anne adaylarının önemli bir kısmında akıntı
vardır. Ancak çoğu durumda bu gebeliğe bağlı fizyolojik
bir akıntıdır ve tedavi edilmesi gerekmez. Bazı anne
adaylarında ise vajinada enfeksiyon yapan etkenler söz
konusudur ve bu durumda akıntının da nitelikleri fizyolojik
akıntı tanımlamasının tamamen dışındadır.
Vajinit yani vajina enfeksiyonu mantar, parazit ya
da bakteri enfeksiyonlarına bağlı olarak meydana gelir.
Bazı durumlarda bu etkenlerin ikisi ya da tümü birden
beraberce enfeksiyon yaratırlar.
Mantar enfeksiyonu
Kadınların yaklaşık %75'i hayatlarında en az bir kez
vajinal mantar enfeksiyonu geçirirler. Gebelik, doğum
kontrol hapı kullanımı ve kontrolsüz şeker hastalığı
mantar enfeksiyonunu kolaylaştıran etkenlerdir.
Candida albicans ve/veya Torulopsis Glabrata adı verilen
iki mantarın neden olduğu bu vajinit türünün en sık
görülen bulgusu vulva ve vajinada yoğun kaşıntıyla birlikte
peynir kesiği şeklinde, beyaz renkli, kokusuz akıntıdır.
Bazen akıntı çok yoğun olabilir. Dış genital bölgede
enfeksiyonun kendisine ve kaşıntıya bağlı olarak kızarıklık
olabilir. Bazı durumlarda kaşınmanın yarattığı tahriş
idrar yaparken yanmaya neden olabilir.
Bu şikayetlerle başvuran anne adaylarında tanı koymak
kolaydır. Gerektiği durumlarda vajinal salgı örneklerinde
mantarı görmek ya da kültürde mantarı üretmek gerekebilir.
Muayenede tesadüfen mantar saptanması durumunda anne
adayının bir şikayeti yoksa tedavi etmeye gerek yoktur.
Şikayetler belirginse gebelikte kullanıma uygun lokal
(fitil ya da krem şeklinde) tedavi tercih edilir. Bazı
anne adaylarında gebelik boyunca tekrarlayıcı mantar
enfeksiyonları meydana gelse de gebeliğin bitiminde
bu enfeksiyonlar genellikle ortadan kalkar.
Trikomonas vajiniti
Gebelikte anne adaylarının yaklaşık %20'sinde trichomonas
vaginalis adlı parazitin yarattığı vajinite rastlanır.
Kuyruklarıyla hareket eden ve vajinal ortamda kolaylıkla
üreyerek vajinite yol açan bu parazit cinsel yolla bulaşabileceği
gibi ortak kullanılan tuvaletlerden, havlulardan ve
iç çamaşırlardan, havuzdan da bulaşabilmektedir. Bu
yüzden cinsel ilişkide bulunmamış kadınlarda da görülebilir.
Trikomonas vajinitinin en sık görülen belirtileri sarı,
köpüklü, kötü kokulu bol vajinal akıntı ve sıklıkla
vulvada (genital bölgenin dış kısmında) kaşıntıdır.
Tedavide gebelilkte kullanıma uygun fitil ya da tablet
şeklindeki ilaçlar verilir.
Trikomonas vajiniti cinsel yolla bulaşan hastalıklar
grubunda yeraldığından anne adayıyla birlikte eşinin
de tedavi edilmesi gerekir. Enfeksiyondan korunmada
cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma önlemlerine
uyulması çok önemlidir. Ortak kullanıma açık tuvaletlerde
dikkatli olmak, iç çamaşır ve havlu gibi özel eşyaları
başkalarıyla paylaşmamak ve temiz olduğundan emin olunmayan
havuzlara girmemek uyulması gereken diğer kurallardır.
Trikomonas vajinitinin erken doğum tehdidi ya da suların
erken gelmesine neden olduğu ileri sürülse de bu henüz
kanıtlanmış değildir. Bu şüpheler nedeniyle trikomonas
tesadüfen saptandığında anne adayında bir şikayete neden
olmasa da mutlaka tedavi edilir.
Gardnerella vajiniti (Bakteryel vaginosis)
Bu vajinit türü de vajinanın normal florasının doğal
bileşeni olan laktobasillerin sayıca azalması ve yerini
başta gardnerella vajinalis olmak üzere diğer bazı bakterilerin
almasıyla oluşur ("flora" vücudun mukozalarında
(barsak, ağız, burun, vajina) ortama zarar vermeden
ve hatta bazı önemli işlevleri yerine getirmek için
bulunan bakterilerin oluşturduğu topluluktur).
En sık görülen belirtisi sarı-gri renkli akıntı ve
özellikle cinsel ilişkiden sonra belirginleşen kötü
kokudur. Bu koku çoğu durumda balık kokusuna benzer.
Bu vajinit türünün meydana gelme mekanizması diğerlerinden
farklı olmakla beraber en sık görülen etkenlerden birisi
sık sık yapılan vajinal duş uygulamalarıdır.
Gebelikte gardnerella vajiniti erken doğum tehdidi,
suların erken gelmesi gibi olaylara neden olabileceği
gibi koryoamnionit, sezeryan sonrası endometrit gibi
ciddi enfeksiyonların oluşumunda da rol oynadığı düşünülmektedir.
Bu yüzden mutlaka tedavi edilmesi gereken bir durumdur.
Tedavi için gebelikte kullanıma uygun çeşitli ilaçlar
vardır.
|
