Bayram
Peygamberimizin Mekke'den Medine'ye hicretlerinin ikinci
yılında meşru kılınmıştır.
Peygamberimiz Medine'ye hicret buyurduklarında Medinelilerin
eğlendikleri iki günleri vardı. Peygamberimiz: "Bu
günler ne oluyor?" diye sorduğunda, onlar "Biz
cahiliyette bu günlerde oynayıp eğlenirdik.'' dediler.
Bunun üzerine peygamberimiz : "Bunların yerine
Allah Teâla size daha hayırlı iki gün verdi: Ramazan
bayramı, kurban bayramı" (18) buyurdu. Ramazan
bayramı namazı gibi kurban bayramı namazı da vaciptir
ve Cuma namazının şartlarına tabidir. Yani Cuma namazını
kılmakla yükümlü olanlar, bayram namazını kılmakla da
yükümlüdürler. Ancak Cuma namazı farz, bayram namazı
ise vaciptir.
Bayram namazı
Güneş doğduktan ve kerahet vakti çıktıktan sonra, öğleye
kadar kılınır. Herhangi bir sebeple ilk günü kılınamazsa
ertesi günü kılınır. Bayram namazı Cuma namazı gibi
ancak cemaatle kılınır. İki rekattır. Şöyle niyet edilir:
"Niyet ettim Allah rızası için kurban bayram namazını
kılmaya, uydum imama.'' Bundan sonra tekbir alınır.
Birinci rekatta "Süphaneke" okunur. Sonra
imam açıktan, cemaat tarafından da gizlice üç defa "Allahü
ekber" diye tekbir alınır. İlk iki tekbirde eller
yukarı kaldırılır, sonra yanlara salıverilir. Üçüncü
tekbirin peşinden eller yanlara salıverilmeyip bağlanır.
İmam Fatiha ve sure okur; cemaat dinler. Sonra diğer
namazlarda olduğu gibi rukû ve secde yapılır. İkinci
rekata kalkıldığında imam önce Fatiha ve sûre okur.
Sonra birinci rekatta olduğu gibi üç defa tekbir alınır.
Her üç tekbirde de eller yukarı kaldırılıp yanlara salıverilir.
Dördüncü tekbir ile rukûa gidilir ve secdeler yapılarak
oturulur, tehiyyât ve salli barik okunur, sonra selâm
verilir.
Bayram Gecesi ve Günlerinde
Yapılması Müstehap Olan Şeyler
a) Bayram gecelerini dua ve ibadetle ihya etmek, kaza
namazı kılmak, Kur'an okumak ve Allah Teâlâ'dan af ve
mağfiret dilemek. Çünkü duaların makbul olduğu gecelerden
birisi de bayram geceleridir. Nitekim Peygamberimiz
şöyle buyurmuştur:
"Ramazan ve kurban bayramı gecelerini, sevabını
umarak ibadetle geçiren kimsenin kalbi, kalplerin öldüğü
gün ölmez."(l9)
b) Bayram sabahı erken kalkarak yıkanıp temizlendikten
sonra namaza gitmek.
c) Güzel koku sürünmek.
d) Temiz ve yeni elbise giyinmek.
e) Gücü yetiyorsa namaza yürüyerek gitmek.
f) Güler yüzlü ve sevinçli görünmek.
g) Yoksullara çokça sadaka vermek.
h) Bayram namazına giderken yolda tekbir getirmek.
i) Kurban kesecekse kurban etinden yiyinceye kadar oruç
tutuyormuş gibi bir şey yiyip içmemek.
j) Kurban etinden iftar etmek. Çünkü peygamberimiz böyle
yaparlardı.
k) Çoluk çocuğuna bolluk göstermek.
Bütün bunlar bayramda yapılması müstehap olan işlerdir.
Bayram günleri sevinç günleridir. Bu günlerde sevinçli
ve güler yüzlü görünmek tavsiye edilmiştir.
Bu itibarla bayramın toplum hayatımızda üstün yeri ve
değeri vardır. Bayram günleri toplum şuuru bütünleşir.
Toplum fertleri birbirleriyle sevinip kaynaşır. Hayatın
bitmek tükenmek bilmeyen sıkıntıları içinde bunalan,
bitkin ve yorgun hale gelen insanları bayramlar dinçleştirir
ve çalışma azimlerini artırır.
Bu günlerde akraba ve komşularımızla olan ilişkilerimiz
kuvvetlenir, birlik ve kardeşliğimiz güçlenir. Bayram
sabahı camilerimizi dolduran kalabalıkların hep birlikte
ve içtenlikle yüce Allah'a yönelmeleri, O'ndan af ve
bağış dilemeleri ayrı bir önem taşır. Çünkü böyle bir
amaçla bir araya gelen, aynı iman ve heyecanı taşıyan
toplulukları yüce Allah'ın rahmeti kuşatır ve onları
affeder.
Bu günlerde annemizin-babamızın ellerini öpüp hayır
dualarını almalıyız. Dinimizde Allah'a ibadetten sonra
anne ve babaya saygı ve iyilik emredilmiş, onlara karşı
"öf" demek dahi yasaklanmıştır. Akraba ve
komşularla tebrikleşerek, karşılıklı sevgi ve saygı
duyguları aktarılmalı, karşılaştığımız herkesle selâmlaşarak
tebrikleşmeliyiz. Tanıdıklarımızı ziyaret ederek hatırlarını
sormalı ve gönüllerini almalıyız. Hastahanelerde ve
evlerde yatan hastaları görmeli, şifa dileklerimizi
sunmalıyız. Yetimlerle ve kimsesiz çocuklarla ilgilenip
onları okşamalı ve onlara anne ve baba gibi davranmalıyız.
Çevremizdeki yoksullara ve bakıma muhtaç çocuklara yardım
ellerimizi uzatmalı, onların da bayram sevinci yaşamalarını
sağlamalıyız.
Bizden hayır dua bekleyen ölülerimizin mezarlarına giderek
onlara dua etmeli, ruhları için hayır ve hasenatta bulunmalıyız.
Tanıdıklarımızdan dargın olanları barıştırmaya çalışmalı
ve aralarını bulmalıyız. Her zaman olduğu gibi bayram
günlerinde de İslâm'ın emrettiği şekilde çevremizdeki
insanlara iyi davranmalı, incitici ve zarar verici davranışlardan
sakınmalıyız. Bütün bunlar, toplumu oluşturan fertleri
birbirleriyle kaynaştırarak milli birliğin sağlanmasında
ve toplumu rahatsız eden ayrılık ve düşmanlıkların yok
olmasında etkili olur. Bu duygularla hepinizin kurban
bayramını tebrik ediyor, daha nice bayramlara sağlıkla,
huzurla erişmemizi Cenâb-ı Hak'tan diliyorum. Mübarek
bayramın ülkemize, İslâm alemine ve bütün insanlığa
iyilik ve hayırlar getirmesini diliyorum. Cenâb-ı Hak
yaptığımız ibadetleri ve keseceğimiz kurbanları rızasına
muvafık eylesin ve bizi kendisine ibadetten ayırmasın.
Amin.
|