| Gıda maddesi ve günlük alınması gereken
miktarı |
İşlevleri |
En önemli kaynaklar |
Açıklama |
| Kilokalori |
Gebe olmayan: 2200
Gebe(1.trimester):2200
Gebe
(2. ve 3. trimester): 2500
Emziren: 2700 |
Anne adayının normal bedensel işlevlerinin
devamı.Anne adayı ve bebekte yeni doku gelişiminde
gerekli olan ve gebeliğe bağlı olarak artan metabolik
ihtiyacı karşılamak için enerji sağlamak. |
Karbonhidrat, yağ ve protein. |
Gebeliğin dönemi, anne adayının ağırlığı,
hareketlilik, gebelik öncesi kilo ve beslenme durumuna
göre günlük alınması gerekli miktar değişebilir.
Günlük kalori ihtiyacını karşılamak için alınan
gıda maddeleri basit yağlar ya da şekerli gıdalardan
oluşursa, bu besin maddeleri anne adayının diğer
gerekli maddelerini aldığını garanti edemez. |
| Su ve diğer sıvılar |
Anne adaylarının tüm gebelik
dönemince günde en az 2 litre su içmeleri önerilir. |
Canlı organizmaların en önemli yapı maddelerinden
biridir.Hücreiçi ve hücrelerarası işlevler, besin
maddelerinin hücrelere taşınması, artık maddelerin
hücrelerden uzaklaştırılması su yoluyla olur.Gebelikte
kan hacmi artar, anne adayının vücudunda yeni hücre
yapımı olur ve gelişen bebekte de sürekli yeni hücre
yapımı olur. Bu hücrelerin oluşumunda ve kan hacminin
artmasında vücutta ek suya ihtiyaç vardır. Ayrıca
vücutta kullanılan suyun birim zaman içinde dolaşan
miktarı da artar. Bu yüzden gebelikte vücutta önemli
oranda su tutulumu olur. Bu tutulan suyun yenilenme
hızı da artmıştır. Bu yüzden su önemli bir hammadde
ve sarf malzemesidir.Su ayrıca vücut ısısının düzenlenmesinde
ve sindirim işlevinin gerçekleşmesinde de önemli
miktarlarda sarfedilir. |
Su, meyve suları, sulu gıdalar, süt |
Anne adaylarının sıvı alımına çoğu zaman
gereken önemi vermedikleri gözlenmektedir. Ancak
su gebelikte hızla tüketilen ve bu yüzden sürekli
yerine konması gereken bir maddedir. Bu yüzden beslenme
konusunda bilinçli anne adaylarının suyu temel bir
besin maddesi olarak görmeleri gerekir. |
| Protein |
Gebe olmayan:46 gram
Gebe:60
gram
Emziren: 65 gram |
Gebelik döneminde yeni oluşan dokuların
yapıtaşı olarak proteine ihtiyaçları vardır.Proteinler
vücutta temel hücre yapıtaşı olarak yeralmaları
yanında savunma sisteminin oluşturduğu antikorların
da yapısında yeralırlar.Gerekli durumlarda vücutta
enerji sağlayıcı olarak ön planda proteinlerden
faydalanılmaktadır. |
et, balık, tavuk, yumurta, süt, peynir,
kuru fasulye, kuru bezelye, fıstık, fındık, tahıllar,
hububat (yulaf, pirinç, çavdar, mısır) |
Gebelikte özellikle bebek gelişiminin
en hızlı olduğu üçüncü trimesterde protein ihtiyacı
çok artar. |
| MİNERALLER |
Kalsiyum
Gebe olmayan:800mg
Gebe:1200 gram
Emziren: 1200 gram |
Kemik ve dişlerin yapımında ve gelişmesinde
temel yapıtaşıdır.Kan pıhtılaşmasında önemli roller
üstlenir.Vücudun diğer mineralleri etkin bir şekilde
kullanmasına yardımcı olur. |
Süt, peynir, tahıllar, sebzeler, yumurta
sarısı, balık konservesi, dondurma |
Gebeliğin sonlarına doğru bebeğin ihtiyacı
artar. |
Fosfor
Gebe olmayan:800mg
Gebe:1200mg
Emziren:1200mg |
Kemik ve dişlerin yapımında ve gelişmesinde
rol alır. |
süt, deniz ürünleri, peynir, etler |
Kalsiyum ve fosfor kanda belli bir oranda
bulunmak zorundadır. Birinin alımındaki dengesizlik
diğerini de etkiler. |
Demir
Gebe olmayan:15 mg
Gebe:30 mg
Emziren:15 mg |
Proteinlerle birlikte hemoglobinin temel
yapıtaşıdır.Bebeğin demir depolarının oluşmasında
alınan demir miktarı çok önemlidir. |
ciğer, kırmızı et, yumurta sarısı, tahıllar,
yapraklı sebzeler, fındık, bakliyat, kuru meyveler,
kuru erik, erik ve elma suyu |
Gebeliğin son altı haftasında bebeğin
ihtiyacı 10 kat artar. Gebeliğin ikinci yarısından
itibaren günde 30-60 mg demir alınması önerilir. |
Çinko
Gebe olmayan:12 mg
Gebe:15 mg
Emziren:19 mg |
İnsülinin komponentidirkemik ve sinir
sisteminin oluşumunda önemli rolleri vardır |
et, ciğer, yumurta, ve deniz mahsulleri
(özellikle istiridye) |
Eksikliğinde fetusun iskelet ve sinir
sisteminde defektler oluşabilir (eksikliği çok nadirdir) |
İyot
Gebe olmayan:150mcg
Gebe:175mcg
Emziren:200mcg |
Vücudun enerji tüketiminin ayarlanmasında
önemli görevleri vardır (tiroid hormonlarının yapısında
yeralır). |
Deniz ürünleri, iyotlu tuz |
eksikliği bebekte guatr oluşumuna neden
olabilir. |
Magnezyum
Gebe olmayan:280 mg
Gebe:320 mgEmziren:355 mg |
Hücre metabolizmasında, enerji kullanımında
, protein metabolizmasında önemli rolleri vardır.Enzimlerin
çalışmasında anahtar rol alır.Doku büyümesi ve kas
işleyişinde görev alır |
Fındık, kakao, yeşil sebzeler,tahıllar,
kuru fasulye ve fıstık |
çoğu kemikte depolanır. Eksikliğinde nöromuskuler
belirtiler (kasılmalar) oluşur. |
| YAĞDA ÇÖZÜNEN VİTAMİNLER |
A vitamini
Gebe olmayan:800 mcg
Gebe:800 mcg
Emziren: 1300 mcg |
kemik ve doku büyüme ve gelişmesine yardımcı
olur.enamel üreten hücrelerin gelişiminde temel
maddedircilt ve mukozaların sağlığının korunmasında
önemlidir |
tereyağ,margarin, yeşil ve sarı sebzeler,
karaciğer |
fazla miktarlarda alındığında fetus üzerine
toksik etki gösterebilir. Işığa maruz kaldığında
etkisini yitirir. |
D vitamini
Gebe olmayan: 10 mcg
Gebe:10 mcg
Emziren:12 mcg |
Kalsiyum ve fosforun emilimi için ve diş
ve kemiklerin mineralizasyonu için gereklidir. |
süt, margarin, balık yağı, güneş ışını |
fazla miktarlarda alındığında fetusa zarar
verebilir. |
E vitamini
Gebe olmayan:8mg
Gebe:10 mg
Emziren:12 mg |
Doku gelişimi, hücre duvarı yapısı, alyuvar
hücresi bütünlüğü için gereklidir. |
sebze yağları, et, yumurta, süt, fındık |
A vitaminin emilimini artırıcı özelliği
vardır. |
K vitamini
Gebe olmayan:55 mcg (mikrogram)
Gebe:65 mcg
Emziren:65 mcg |
kan pıhtılaşma faktörlerinin üretimi için
gereklidir. |
|
vücutta barsak florasında üretilir. |
| SUDA ÇÖZÜNEN VİTAMİNLER |
Folik asit
Gebe olmayan:180 mcg (mikrogram)
Gebe:400 mcg
Emziren:280 mcg |
Hemoglobin sentezi için önemlidirDNA ve
RNA sentezinde önemlidirAminoasit sentezinde önemlidir |
ciğer, yapraklı yeşil sebzeler, maya |
Eksikliği anemiye neden olur.Beklediğinide
ya da kaynatıldığında harabolur.Demirle birlikte
günlük 400 mikrogram takviye doktorlar tarafından
yaygın olarak uygulanmaktadır. |
Niasin
Gebe olmayan:15 mg
Gebe:17 mg
Emziren:20 mg |
enerji ve protein metabolizmasında rol
alır. |
et, sakatat, fıstık, fasulye, bezelye,
tahıllar |
Diğer suda çözünen vitaminlerin aksine
dayanıklıdır. Pişirilme esnasında önemli bir kısmı
değişime uğramaz. |
Riboflavin
Gebe olmayan:1.3 MGGebe:1.6 MG
Emziren:1.8 MG |
enerji ve protein metabolizmasında rol
alır. |
süt,et, tahıllar |
|
Tiamin (B1)
Gebe olmayan:1.1 mg
Gebe:1.5mg
Emziren:1.6mg |
enerji metabolizmasında önemlidir |
et, ciğer, tahıllar, çeşitli sebzeler |
kas ve sinir sisteminde karbonhidrtaların
enerjiye dönüştürülmesinde çok önemli rolü vardır. |
Piridoksin (B6)
Gebe olmayan:1.6mg
Gebe:2.2 mg
Emziren:2.1 mg |
aminoasit metabolizması ve protein sentezinde
önemlidir.fetusun büyümesi için önemlidir. |
işlenmemiş tahıllar, bakliyat, fındık,
fıstık, mısır |
aşırı miktarlarda kullanıldığında emziren
annelerin süt miktarını azaltabilir. Erken gebelikte
bulantının giderilmesinde faydalı olabilir. |
Kobalamin (B12)
Gebe olmayan:2.0 mcgGebe:2.2 mcg
Emziren:2.6 mcg |
protein metabolizmasında önemlidir.alyuvarların
oluşturulmasında önemlidir. |
süt, yumurta, et, ciğer, peynir |
İleri derecede eksikliğinde anemi ve sinir
sistemi hasarı meydana gelir. Barsakların bakteri
florası tarafından üretilir. |
C vitamini
Gebe olmayan:60 mgGebe:70mg
Emziren:95mg |
doku oluşumu ve sağlamlığında önemlidir.bağdokusu
ve damar dokusunun "harcını" oluşturur.demir emilimini
artırıcı özelliği vardır. |
turunçgiller, çilek, domates, kavun-karpuz,
kırmızı biber, yeşil sebzeler, patates |
soğuk algınlığını önlemede yükleme tedavisinin
gerçekten etkili olduğu kanıtlanmış değildir. |
