|
Çeşitli üniversiteler ve araştırma kuruluşları tarafından
yapılan çalışmalarda söz konusu termal kaynakların romatizma
türleri, mide-bağırsak-böbrek ve safra kesesi rahatsızlıkları,
cilt hastalıkları, kısırlık ve kadın hastalıkları, kalp
ve damar rahatsızlıkları, sinir ve baş ağrıları, şeker
hastalığı, kırık-çıkık, nefes darlığı, astım, bronşit,
sinirsel gerginlikler ve diğer bazı metabolizmik rahatsızlık
ve hastalıkların tedavisinde değişen oranlarda iyileşme
sağladığı görülmüştür. Doğal olarak termal kaynağın
niteliklerine bağlı olarak sağladığı tedavi yararları
farklıdır. Termal kaynak kullanımını içeren tedavilerden
başarılı sonuç alabilmek için söz konusu tedavilerin
doktor önerisi ve denetimi altında yapılması son derece
önemlidir.
Şifalı termal sulardan, kullanılan kaynağa ve doktor
tarafından gerek görülen tedavi biçimine göre yararlanma
biçimleri değişir. Bazı sular ile banyo yapılırken bazıları
içilir. Çamur ve buhar banyoları olarak kullanım biçimleri
de vardır. Kaplıca, ılıca vb ile iklim olanaklarından
tedavi ve dinlenme amaçlı olarak yararlanma eylemine
kür adı verilir.
Termal sularla ilgili belli başlı
kürler şunlardır:
1- Banyo kürleri
2- Buhar kürleri
3- İçme kürleri
4- Çamur kürleri.
Termal banyo kürleri, insan vücudununkine yakın, 35-38°C
aralığında sıcaklığa sahip olan maden suları ile yapılır.
Genelde önerilen belli zaman aralıklarında termal su
ile dolu bir banyo küvetine veya havuza girilerek gerçekleştirilir.
Tüm vücut ile yapılan küre tam banyo, yarı beline kadar
suya girilerek uygulanan türüne yarım banyo ve su kaynağının
zengin olduğu merkezlerde duş mekanizması aracılığı
ile uygulanan türüne duş banyosu adı verilir.
Termal buhar kürleri, vücut sıcaklığının üzerinde olan
sıcaklıklardaki maden suyu buharından yararlanılarak
gerçekleştirilir. Uygulama biçimi, genelde buharın soluma
yoluyla içe çekilmesi (inhalasyon) biçimindedir. Tedavi
merkezinde sıcak su buharı, tavandaki veya zemindeki
buhar delikleri aracılığı ile tedavi odasına iletilir.
Sıcak su buharının cilt sorunlarının giderilmesinde
de yararlı olduğu belirtilmektedir.
Bazı maden sularından tedavi amaçlı olarak içilerek
yararlanılır. Belli zaman aralıklarında belli miktarlarda
maden suyunun içilmesi biçiminde uygulanan bu tedavi
türüne içme kürü adı verilir. Kürün ayrıntıları bu konuda
uzman bir doktor tarafından belirlenmelidir. Genel olarak
içten tedavi adını alan bu kürün deri altına şırınga,
buğu, serpintileme, gargara, lavaj gibi türleri de vardır.
Bazı bölgelerde yüzeye çıkan maden suyu toprağın ıslanarak
çamur halini almasına neden olur. Söz konusu çamur,
suyun içindeki erimiş madenlerle doymuş halde bulunur.
Çamur kürü, bu çamurun içine yatılması veya çamurun
vücudun önerilen yerlerine sürülmesi biçiminde uygulanır.
Bu tedavi biçiminde çamurun içinde erimiş olan kimyasal
maddeler cildin gözeneklerinden içeriye sızarak hastalıklı
dokuların tedavisi yönünde işlev görürler.
Tıpta; erimiş mineraller içeren termal sularla yapılan
kür uygulama¬larına balneoterapi, tatlı sularla yapılan
kür uygulamalarına hidroterapi, sağlıklı iklim ve ortamlarda
bulunarak yapılan iklimsel kürlere klimaterapi ve deniz
ikliminde deniz suyu ile yapılan kürlere talassoterapi,
çamur banyosu halinde yapılan kürlere peloidoterapi,
mağara mekanları kullanılarak uygulanan kürlere speleozerapi,
güneş aracılığı ile uygulanan kürlere helioterapi adı
verilmektedir. Genelde bu tedavi türleri, tıbbi termal
tedavi ve dinlenme merkezlerinde fizik tedavi, rehabilitasyon,
mekanoterapi, egzersiz, psikoterapi, diyet gibi yardımcı
tedavilerle desteklenmektedir.
Yukarıda sözü edilen kürlerin
kişiler üzerinde yarattığı etkileri iki yönde ele almak
mümkündür:
1 - Özel etkiler
2- Genel etkiler.
Kürün özel etkisi; fiziksel açıdan suyun fiziksel özelliği,
sıcaklığı, hidrostatik basıncı, özgül ağırlığı, buna
bağlı olarak kaldırma kuvveti ve iletkenliği ile oluşur.
Suyun kimyasal özelliklerine bağlı olarak oluşan özel
etkinin kaynakları, sudaki mineral ve gazların türü,
yoğunluğu ve vücut tarafından emilme kapasitesidir.
Ayrıca kaplıcanın bulunduğu yerin iklimi, yerel radyasyon
özellikleri, havanın sıcaklığı ve nem oranı, basınç,
rüzgar özellikleri, elektriksel iyon yoğunluğu kürün
vücut üzerindeki özel etkilerinde değişiklikler yaratır.
Ayrıca maden suyunun kaynağı dolayında bulunan bitki
örtüsü ve hayvan toplulukları, suyun fiziksel ve kimyasal
değişime uğramasına, neden olarak özel etkileri olumlu
veya olumsuz yönlendirebilir.
Kürün (doktor denetiminde) sürekli ve düzenli olarak
uygulanmasıyla elde edilen olumlu değişikliğe genel
etki adı verilir ki kür uygulamasının birincil amacı
bu tedavi etkisini elde edebilmektir. Genel etki fikri,
1- Hastalığa neden olan etmenlerin ortadan kaldırılmasını,
2- Eksiği tamamlamayı,
3- Kimyasal maddeler aracılığı ile organ fonksiyonlarının
yönlendirilmesini,
4- Tembih etme ve egzersiz tedavisi yapılmasını içerir.
|
