RİSK FAKTÖRÜ NEDİR?

Gebelikte başlayan ve doğum eyleminden lohusalık döneminin bitimine kadar olan dönemde yaşanması muhtemel normaldışı durumların ortaya çıkma olasılığı her anne adayı için eşit değildir.

Düzensiz beslenen, kansızlığı olan, aşırı kiloları olan, sigara içen, dengesiz bir yaşamı olan bir anne adayının normaldışı durumlar yaşama riski ile düzenli beslenen, düzenli bir yaşamı olan sağlıklı bir anne adayının normaldışı durumlar yaşama riski arasında önemli farklar bulunur.

Benzer bir şekilde kronik hastalıkları olan, öncesinde normaldışı bir gebelik geçirmiş bir anne adayı ile hiçbir hastalığı olmayan bir anne adayı arasında da bu açıdan önemli farklılıklar bulunur.

Gebelikte anne adayının kendisiyle ve/veya bebeğiyle ilgili normaldışı durumların ortaya çıkma olasılığını artıran faktörlere GEBELİKTE RİSK FAKTÖRLERİ adı verilir.

Örnek 1: 35 yaşından daha ileri yaştaki bir anne adayının kromozomal anomalili (Down sendromu gibi) bebek doğurma riski artmıştır. Bu bağlamda "ileri yaş", kromozom anomalisi olan bir bebek doğurma açısından mutlak bir risk faktörüdür.

İleri anne yaşı diğer bazı normaldışı durumların ortaya çıkması açısından da risk faktörüdür. Burada tek örnek olarak kromozom anomalisi verilmiştir. İleri yaşın yarattığı diğer riskler için ilgili bölüme gidiniz: İLERİ ANNE YAŞI

Örnek 2: Gebelik öncesinde tanısı konmuş diabeti olan bir anne adayının bebeğinde anomali ortaya çıkma olasılığı ve kendisinde de preeklampsi gelişme olasılığı bu hastalığı olmayan bir anne adayına göre belirgin bir şekilde artmıştır. Bu bağlamda "gebelikte diabet" anomalili bir bebek doğurma ve preeklampsi gelişimi açısından istatistiksel olarak mutlak bir risk faktörüdür.

Gebelikte diabet diğer bazı durumların ortaya çıkması açısından da risk faktörüdür. Burada örnek olarak anomalili doğum ve preeklampsi gelişimi verilmiştir. Gebelikte diabetin yarattığı diğer riskler için ilgili bölüme gidiniz:

GEBELİKTE DİABET

Gebelikteki risk faktörlerinin büyük bir kısmı anamnez (sorgulama) esnasında ortaya çıkarılabilir.

Risk faktörleri gebeliğin başından beri sabit bazı faktörler olabilir (ileri anne yaşı, ya da daha önce ölüdoğum yapmış olmak gibi), gebeliğin erken dönemlerinde ortaya çıkarılabilir (tanısı konamamış hipertansiyon, erken dönemde geçirilen enfeksiyonlar gibi), ya da gebeliğin ileri dönemlerinde ortaya çıkarılabilir (gebeliğe bağlı hipertansiyon, intrauterin gelişme geriliği gibi).

Risk faktörlerinin erken dönemde belirlenmesi büyük önem taşır. Zira risk faktörlerinin önemli bir kısmı kontrol edilebilir (sigarayı bırakmak, dengeli beslenmek, anemi (kansızlık) tedavisi görmek, kronik hipertansiyon ya da diabetin kontrol altına alınması gibi). Kontrol edilemeyen risk faktörleri için ise daha sık antenatal kontroller yapılarak henüz risk gerçekleşmeden önlem alınmaya çalışılabilir (daha önceden ölüdoğum yapmış bir anne adayının bebeğinin iyilik durumunun sık olarak değerlendirilmesi ve gerektiği durumlarda müdahale edilmesi gibi)

Risk faktörlerinin gebe kalınmadan önceki dönemde belirlenmesi, önlem alınması açısından en iyi sonuç verir.