Tanım
İlişki esnasında kondomun yırtılması, korunma uygulamadan
ilişkide bulunulması gibi durumlarda uygulanır. En yaygın
kullanım alanlarından biri de tecavüz vakalarında kadının
gebe kalmasını engellemek içindir.
İki şekilde uygulanabilir: Yüksek dozlarda östrojen
hormonu verilmesi ve spiral takılması. Uygulamanın ilişkiden
sonraki ilk 72 saat tercihen ilk 24 saat içinde yapılması
gerekir.
Etki Mekanizması
Yüksek doz östrojen ve RİA rahimiçinde oluşması muhtemel
bir implantasyonu (döllenen yumurta hücresinin uterusa
yerleşmesi) engellerler. Her iki yöntemde de endometrium
özelliği bozularak implantasyona elverişsiz bir duruma
gelir.
Uygulanması
İlşikiden sonraki ilk 72 saat içinde uzman doktor tarafından
hangi yöntem kullanılacağına karar verilerek uygulanır.
Koruyuculuk Oranı ve Koruma Süresi
Koruyuculuk oranı ilk saatlerde uygulandığı anda çok
yüksektir ancak süre arttıkça oran düşer ve 72 saat
sonrasında koruyuculuğu oldukça düşer.
Kimlerde Uygulanması Sakıncalıdır
Acil kontrasepsiyon çok özel durumlarda uygulanması
gereken bir yöntemdir ve alışkanlık haline getirilmemelidir.
Yüksek doz östrojen uygulaması için doğum kontrol haplarında
bahsedilen sakıncalı durumların çoğu, RIA uygulaması
için ise RIA uygulamasında bahsedilen sakıncaların tümü
aynen geçerlidir.
Avantajları ve gebelikten koruma dışındaki yararları
Gerçekten istenmeyen ve oluşması durumunda sosyal ya
da tıbbi problemler oluşturabilecek gebeliklerin önlenmesi
için oldukça etkili bir yöntemdir. Ancak koruyuculuğun
%100 olmadığını bilmek gerekir.
Dezavantajları ve riskleri
Yüksek doz östrojen kullanımındaki kısa vadeli dezavantaj
ve risklerin çoğu ile RIA kullanımı ile ilgili tüm dezavantaj
ve riskler aynen geçerlidir.
Yanetkiler
Kullanılan östrojen normalin çok daha üstünde bir doz
olduğundan bulantı ve kusma olasılığı daha yüksektir.
Bunun dışında yüksek doz östrojen uygulaması ilk günlerde
lekelenme yapabilir.
|