Çoğu
anne babanın da yakınen bildiği gibi, tuvalet eğitimi
çocuk gelişiminin önemli aşamalarından biridir, en azından,
alt bezi değiştirmenin sona ermesidir.
Peki ama, tuvalet eğitiminin ne kadar süreceği konusunda
bilgimiz var mı? Kimi çocuklar için sadece bir kaç gün.
Bazıları için ise bir kaç ay! Amacımız sizi tuvalet
eğitiminin aşamaları konusunda aydınlatarak işinizi
bir ölçüde kolaylaştırmak.
A. Çocuğunuz hazır mı?
Genellikle anne-babalar iki buçuk yaşına
geldi mi, bu iş için bebeklerinin hazır olduğunu düşünürler.
Oysa işin aslı bazen böyle olmayabilir. Çocuğunuzun
tuvalet ve banyodaki tavırlarını gözleyin, başkalarını
taklit ediyor mu? Sakın onu zamanından önce, o bu işe
hazır olmadan zorlamayın
Çocuğunuz tuvalet eğitimine
hazır mı?
B. Doğru ve uygun malzemeyi
satın alın
Çocuğunuzun boyuna uygun lazımlık yada klozete
uygulanabilir oturma yeri alın. En önemli özellik, çocuğun
otururken ayaklarının yere değmesidir. Bu durumda barsak
hareketleri başlayınca, yerden destek alabilecektir.
Bu konuda resimli bir kitap çok işinize yarayabilir.
C. Bir rutin oluşturun
Çocuğunuzu, günde bir kez giyinik olarak
lazımlığa oturtun. Bu, kahvaltıdan sonra, banyodan önce
yada barsak hareketlerinin başladığı herhangi bir zaman
olabilir. Burda amacımız, bebeğin, lazımlığa alışması,
onu günlük rutinin bir parçası olarak görmeye başlamasıdır.
Oturmak istemezse, bırakın. Sakın onu zorla lazımlığa
oturtmaya çalışmayın. Hele korkmuşsa, sakın sakın zorlamayın!
Bu durumda, lazımlığı bir kaç haftalığına bir kenara
koyun, ardından tekrar deneyin. Oturursa iyi, ama ona
neden oraya oturması gerektiğini anlatmaya çalışmayın!
Unutmayın, sadece onu lazımlığa alıştırıyorsunuz ve
bu iş için en uygun yer neresiyse oraya gidin; oyun
odası en uygun yer olabilir!
D. Bezi çıkarın
Onu lazımlığa bezini çıkartarak oturtun.
Yine başlangıçta alıştırmak amacıyla! Bu aşamada bir
takım açıklamalar yararlı olabilir; anne-babanın, varsa-diğer
kardeşlerin ve herkesin bu işi yaptığını ona anlatın.
Soyunup tuvalete girmenin erişkince bir davranış olduğunu
anlatmaya çalışın ona. Bu davranış işe yarar ve etki
gösterirse iyi. Olumsuzluk durumunda unutmayın, zorlama
yok. Hazır olana ve kendi kendine tuvalete oturmaya
ilgi gösterene kadar bekleyin!
E. Süreci açıklayın
Çocuğa barsak hareketlerinin nereye gideceğini
anlatın. Bezine kaka yaptığı zaman, onu lazımlığa oturtun,
bezi onun gözü önünde lazımlık içine boşaltın. Bu durum,
onun oturma ve kaka üretme arasındaki ilişkiyi anlamasına
yardım edecektir. Lazımlığı tuvalete döktükten sonra
sifonu ona çektirin –korkuyorsa yapmayın- kakanın nereye
gittiğini görsün. Kakadan sonra giyinmeyi ve ellerini
yıkamayı öğretin.
F. Bağımsızca hareket etmeye
teşvik edin
Sıkıştığı zaman lazımlığı kullanması konusunda
ona cesaret verin. Ne zaman isterse sizden yardım göreceği
konusunda da emin olmasını sağlayın. Ara ara bezini
çıkararak kilotla dolaşmasına izin verin. Bu sırada
lazımlık gözönünde olsun, ona ne zaman isterse oturabileceğini
söyleyin ve bunu sık sık hatırlatın.
G. Alt bezinden kilota geçin
Eğitim bu aşamaya gelince, kalın bir kumaştan
yapılmış yada tek kullanımlık kilotlar giydirin. Bezden
olanlar genellikle çocuğun çişini farketmesi nedeniyle
daha çok işe yarar. Tek kullanımlık olanları dışarı
çıkarken kullanın. Önce bir kaç saatle başlayın. Geceleri
alt bezine devam edin. Yavaş yavaş büyük çocuk kilotuna
geçme vakti geliyor.
H. Geri dönüşlere hoşgörüyle
yaklaşın
Her çocuk tuvalet eğitimi sürecinde ara ara altına
kaçıracaktır. Ona kızmayın, cezalandırmayın. Kaslarını
kullanmayı öğrenirken bu durum olağandır ve biraz zaman
alabilir. Bir kaza durumunda altını temizlerken, bir
dahaki sefere lazımlığı kullanmasını ona hatırlatın.
I. Gece eğitimine başlayın
Gündüz sorunu tamamen çözülse bile, gece
kontrolü aylar, bazen yıllar sonraya kalabilir. Hemen
alt bezini atmaya kalkmayın. Bez bağlamanıza itiraz
ediyorsa, çarşafın altına naylon bir örtü sermeniz temizliği
kolaylaştıracaktır. Bu yaşta vücudu tuvalete gitmak
için uyanmak için gereken olgunluğa henüz ulaşmamıştır.
Bu aşamada, akşamları sıvı alımını azaltmanız, kuru
gecelerin sayısını artıracaktır. Gece çişi gelir ve
uyanırsa, size seslenebileceğini ona hatırlatın. Lazımlığını
yatağının hemen yanına koymanız da yararlı olabilir.
J. İşte bu kadar
İnanın tüm bunlar çocuğunuz hazır olunca
gerçekleşecektir. Hazır olana kadar beklemeniz, hem
onun, hem de sizin işinizi kolaylaştıracaktır. Bir sonraki
bebeğe kadar artık rahatsınız
|