Yenidoğan bebeğinizin
büyümesi
Önce
kız mı, erkek mi diye bakarız, ardından eline ayağına.
Parmaklarını sayarız. Peki sonra? Herhalde boyu ve tartısı
gelir. Herkes bunları sorar; kız mı, erkek mi tartısı
ne kadar, boyu ne kadar? Siz herkese önce bunları söylersiniz;
kız mı, erkek mi, tartısı ne kadar, boyu ne kadar?
Neden herkes önce bunları merak eder? Basit, çünkü
tartı ve boy ilk günden itibaren bebeğin gelişiminin
en somut göstergesidir.
Bebeğimin tartısı ne kadar
olmalı?
Tıpkı erişkinler gibi, yenidoğanların da tartı ve boyları
farklı farklıdır. Bebeklerin çoğu “gününde” doğar –size
göre 9 ay 10 gün, biz hekimlere göre 40 haftadır bu-
tartıları 2500-4000 gram arasında, boyları 47-52 cm
arasında değişir. Uzunca bir dönem, yenidoğanlar “ne
kadar iri ise o kadar iyi” diye düşünüldü, ama artık
“irilikten” çok bebeklerin sağlıklı olmasına önem veriyoruz.
Yenidoğan bebeğin tartısı belirleyen bir çok etken
vardır. Bunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz.
Anne babanın boyu ve kilosu- genellikle iri anne-babanın
bebeği, ufak tefek anne-babanın bebeğine göre daha büyüktür.
Bebeğin cinsiyeti- kızlar, erkeklere oranla biraz daha
küçüktür.
Gebelik süresi- gününde doğan bebek, erken doğana oranla
muhtemelen daha ağır olacaktır.
Annenin gebelik süresinde sağlık durumu- annenin kimi
hastalıkları, bebeğin doğum tartısını etkiler. Örneğin
yüksek tansiyon düşük doğum tartılı bebeğe, şeker hastalığı
bebeğin ,iri doğmasına yol açar. Gebelik boyunca bebeğin
tartısına ve sağlığına etki edecek her durum, kadın
doğum uzmanının yakın takibi altında olmalıdır.
Annenin gebelik boyunca beslenmesi- bebeğin sağlıklı
gelişimi için annenin uygun beslenmesi mutlaka gereklidir.
Yetersiz beslenme, bebeğin büyümesini olumsuz etkileyecektir.
Annenin gebelikte sigara, içki ve ilaç kullanması-
Kaçıncı bebek olduğu- ilk bebekler, bazen sonrakilerden
düşük tartılıdırlar.
Çoğul gebelik- ikiz, üçüz vb. bebekler, aynı boşluğu
paylaştıkları için doğum tartıları daha düşük olacaktır.
Bebeğiniz, ilk ayında, günde ortalama 30-40 gram tartı
alacak, boyu ortalama 3 cm uzayacaktır. Kimi bebekler,
10-15 günlükken ve 3-6 haftalıkken bir hızlı büyüme
dönemi yaşarlar.
Endişe etmeli miyim?
Bebeğinizin tartısı ortalamaya göre düşük yada fazlaysa,
doğumdan sonra bir süre daha yakın takip altında tutulacaktır.
Bu takip, olası sorunların kısa sürede çözülmesi ve
bebekte ileriye dönük bir zarar oluşmaması için mutlaka
gereklidir.
Düşük tartılı bebeklerin en önemli sorunları, beslenme
ve vücut ısılarını düzenlemedir. Bu bebeklerin anneleri,
bebeklerini sık sık emzirmeli, çocuk hekiminin gerekli
görmesi durumunda düzenli aralıklarla biberon vermeli
ve vücut ısıları sık sık ölçülmelidir.
Toplumumuzda sağlıklı bebek tombul bebektir! Ancak
tombul bebek de en az düşük tartılı bebek gibi sorunlar
yaşayabilir. Bunların en sık rastlananı kan şekeri düşüklüğüdür.
İri bebeklerin kan şekerlerinin düşmesini önlemek için
sık aralıklarla beslenmeleri ve belirli aralıklarla
kan şekerlerinin ölçülmesi gerekir.
Prematüre (erken doğan) bebekler genellikle, gününde
doğanlardan daha düşük tartılıdırlar. Ağırlıkları zamanından
ne kadar önce doğduklarına göre değişiklik gösterir.
Vücut yağları azdır, kendilerini ısıtamazlar. Erken
doğanlar, ısı ve nemi ayarlı küvözler içerisinde tutularak,
dış ortama uyumları sağlanmaya çalışılır. Anne sütüyle,
bir takım katkı mamalarıyla yada formül mamalarla, erken
doğanların yeterli tartıyı almaları sağlanır.
Son olarak
Bebeğinizi doğumdan bir kaç gün sonra tartarsanız,
kilo verdiğini göreceksiniz, sakın meraklanmayın! Bebeklerin
çoğu doğumdan sonra tartılarının ortalama %5-10’unu
kaybederler. Bu durum tamamiyle normaldir. Doğumdan
yaklaşık 10 gün sonra bebekler ancak doğdukları kiloya
ulaşırlar. Bu dönemde görülebilecek aşırı tartı kaybı
konusunu bebeğinizi izleyen çocuk hekimiyle görüşebilirsiniz.
Son bir nokta, bebeğinizin düşük yada fazla kilolu
olması çocukluk yada erişkin dönemindeki kilo ve boyu
ile tam ilişkili değildir. Bu aşamada, genetik diye
bir bilim devreye girer ve bakarsınız minick bir bebek
ilerde dev bir basketbolcu olur!
. |