|
Gebelik oluşturamayan bir çiftte sorun %40 oranında
erkekle ilgili, %20 durumda da hem erkek hem de kadınla
ilgilidir.
Erkek genital fizyolojisi
Aynen kadındaki gibi erkekte de hipotalamustan pulsatil
olarak (dalgalanmalar şeklinde) salgılanan GnRH, hipofiz
bezinden FSH ve LH hormonu salgılanmasını uyarır. LH
testislerde bulunan Leydig hücrelerinden testosteron
salgılanmasını sağlarken, FSH Sertoli hücrelerine etki
ederek spermatogenezi (sperm üretimini) başlatır. Spermler
yaklaşık olarak 72 günde olgunlaşır ve 14 gün gibi bir
sürede depolanacakları bölgeye taşınırlar.
Spermlerin üretildikleri halleriyle dölleyebilme özellikleri
çok zayıftır. Ejakülasyon (boşalma) aşamasına gelmeden
önce meni adı verilen sıvıya dönüşmeleri gerekir. Yaklaşık
4 ml. hacmindeki meninin %60'ı seminal vezikül adı verilen
yapı tarafından oluşturulur. Bu vezikülün sağladığı
sıvı meninin koagüle olmasını sağlar. Prostat salgıları
ise meninin %20'sini oluştururlar ve bu sıvıda spermin,
asit fosfataz ve likefaksiyonu ("sulanmayı")
sağlayan proteolitik enzimler bulunur. Prostat en dış
kısımda yeralan organ olduğundan ejakulasyonda ilk boşalan
sıvı prostat sıvısıdır ve en canlı spermler bu sıvı
içinde yeralırlar.
Erkek infertilitesi nedenleri
Erkek infertilitesinde varikosel gibi testis ve komşu
dokulardan kaynaklanan bozukluklara sık rastlanır.
Gonore (bel soğukluğu) ve diğer enfeksiyonlara bağlı
sperm iletim kanalı bozukluklarının oranı %8-10'dur.
Hiperprolaktinemi ve diğer hormon bozuklukları %1 oranında
infertilite nedenidir.
Koitus (cinsel ilişkiyle ilgili) problemler: prematür
ejakülasyon (erken ejakulasyon), anorgazmi (orgazm olamama),
impotans (penisin sertleşmemesi) ender rastlanan nedenler
arasında yeralır.
Klinefelter sendromu: bu sendrom 47 XXY şeklindeki
kromozom bozukluğunu ifade eder (normal kromozom yapısı
46 XX). Fazladan varolan X kromozomu sperm üretiminin
olmamasına neden olur. Yaklaşık binde 4 oranında görülen
bir durumdur. Mozaik kromozom yapısında (47 XXY yapısının
yanında bazı hücrelerin normal kromozom yapısına sahip
olması) az sayıda sperm üretimi olabilir.
Bilinmeyen nedenler: erkek infertilitesi için yapılan
incelemelerin önemli bir kısmında hiçbir neden bulunamaz.
Erkek infertilitesinde yapılacak muayene ve incelemeler
Ürolojik muayene
spermiyogram
gerekli durumlarda antisperm antikor
gerekli durumlarda LH, FSH, prolaktin seviyeleri
şüpheli durumlarda Klinefelter sendromu araştırması
için karyotipleme (kromozom haritası çıkarılması)
testis biyopsisi: (azospermi yani hiç sperm olmaması
durumunda yapılan ileri bir incelemedir)
Gebelik oluşturmak için uygulanan tedaviler
Tedavi, bulunan nedene yönelik olarak üroloji uzmanınca
yapılır.
Varikosel operasyonu
Varikosel sağlıklı ve fertil (gebe bırakabilme özelliği
olan) erkeklerin %8-10'unda bulunabilen bir durumdur.
Bu yüzden ameliyat kararı verilmeden önce spermiyogramda
bozukluğun bu nedene bağlı olduğundan emin olmak gerekir.
Vazektomi geri döndürülme operasyonları
Sperm iletim kanallarındaki tıkanıklıkların açılması
Hormon ve diğer ilaçlarla tedavi
IUI (inseminasyon)
MESA-TESA, ICSI gibi ileri teknolojiler
Donör sperm inseminasyonu (Türkiye'de uygulanmamaktadır.
Sperm bankasından alınan spermler kadına nakledilir.)
|
