Doğum fizyolojik bir olaydır ve dünyanın gelişmiş ülkelerinde
doğum yardımında ve doğumla ilgili diğer uygulamalarda
anne adayına farklı alternatifler sunulmaktadır. Uygulama
ne kadar farklı olursa olsun anne ve bebeğin sağlığının
bu uygulamadan olumsuz etkilenmesi beklenmez. Farklı
uygulamalar geliştirilmesinin nedeni anne adayının kendini
daha rahat hissetmesini sağlamaktır.
Alternatif uygulamalar arasında en önemlileri Amerika'da
yaygın olarak uygulanmakta olan suda doğum ve evde doğumdur.
Bu iki doğum şeklinin de kendine özgü farklılıkları
vardır ve uygulanması tıbbi altyapı (evde doğumda normaldışı
bir durumda kısa zamanda hastaneye kolaylıkla ulaşılması
gibi) ve teknik altyapı (suda doğum için özel geliştirilmiş
havuzlar) gerekir.
Bu bölümde bu yukarıdaki iki alternatif yöntemin ayrıntılarını
değil, doğum eylemi, doğum, doğum sonrası ve sezeryan
ile doğumda anne adaylarına sunulan alternatif uygulamaları
bulacaksınız.
En sol sütünda ülkemizdeki en sık yapılan uygulamayı,
orta sütünda ülkemizde veya diğer ülkelerdeki farklı
uygulamayı, en sağ sütunda da benim yöntem hakkındaki
kişisel görüşümü bulacaksınız.
Bu alternatif yöntemlerden size uygun olduğunu düşündüğünüz
varsa doktorunuza bunun uygulanabilirliğini danışmanızda
ve kendisinden uygulamayı talep etmenizde, ben en azından
kendim açısından sakınca görmüyorum.
Doğum
eyleminin birinci evresi (Doğum için doğumhaneye
kabulden serviksin tam olarak açıldığı ikinci
evresine kadar olan dönem)
|
En sık yapılan uygulama
|
Alternatif uygulama(lar)
|
Kişisel yorum (Dr. KK)
|
anne adayı doğumhaneye yanlız kabul edilir.
|
anne adayıyla birlikte refakatçi de içeri
girer.
|
doğumların yoğun olarak gerçekleştiği devlete
bağlı hastanelerde refakatçi almak personelin
yükünü artırabilir.
|
ilk incelemeler sonrasında lavman yapılır.
|
lavman yapılmaz.
|
bebek başı çıktığında dışkıya bulaşmaması
için yapılmalı.
|
pubik kıllar traş edilir.
|
pubik kıllar traş edilmez.
|
----
|
anne adayı sancı odasında yatağa alınır, yanlızca
idrar yapmak için kalkmasına izin verilir.
|
odada serbestçe dolaşır.
|
yürümek ve dolaşmak ağrıların düzenli olması
için önemlidir.
|
doğum gerçekleşene kadar anne adayının ağızdan
sıvı ya da katı hiçbirşey almasına izin verilmez.
|
ağızdan sıvı almasına izin verilir.
|
az miktarda sıvı gıda alabilir.
|
iki saatlik aralıklarla vajinal muayene yapılır.
|
daha seyrek muayene yapılır.
|
iki saatte bir muayene, doğum eyleminin seyrini
takip için gereklidir.
|
belli aralıklarla kardiotokografi
(CTG) uygulanır.
|
sürekli kardiyotokografi uygulanır.
|
düşük riskli gebelikte belli aralıklarla yeterli.
|
|
bebeğin kalp atışları yanlızca fetoskopla
dinlenir.
|
hastanede CTG aleti yoksa ve düşük riskli
gebelikse fetoskop yeterli olabilir.
|
|
internal monitorizasyon yapılır (CTG probları
uterus içine yerleştirilir)
|
yanlızca yüksek riskli gebeliklerde bebeği
yakın takip gerektiğinde kullanılmalıdır.
|
serviks açıklığı belli bir aşamaya geldiğinde,
baş da "inmişse" amniyos kesesi bir
aletle delinerek açılır (amniyotomi).
|
amniyos kesesinin kendiliğinden açılması beklenir.
|
ikisi de uygundur.
|
eylem esnasında mümkün olduğunca ağrı kesici
ilaçlardan kaçınılır.
|
şartlar uygunsa narkotik ağrı kesiciler verilir.
|
damardan verilen ağrı kesicilerin belli kurallara
uyularak verilmesi bebeğin etkilenmemesi açısından
önemlidir.
|
|
eylemde ağrı kesici olarak epidural
uygulanır.
|
en etkili ağrı kesici yöntem epiduraldir.
|
doğumhane güçlü ışıklarla aydınlatılmıştır
|
loş ışıklar
|
ikisi de uygundur, anne adayının tercihi dikkate
alınmalıdır.
|
doğumhane sessizdir.
|
müzik yayını vardır ve anne adayı müzik türünü
belirleyebilir.
|
anne adayı rahatsız olmuyorsa müzik yayını
uygundur.
|
gerekli durumlarda damar yolu açılarak anne
adayına serum verilir.
|
doğumhanedeki her anne adayına rutin olarak
damar yolu açılarak serum verilir.
|
her anne adayına serum vermek gerekli değildir.
|
doğum eylemi yavaş seyrederse oksitosin (suni
sancı) verilir
|
amniyotomi yapılır
|
oksitosin uygulaması bu konuda tecrübeli personel
tarafından uygulanmalı ve uygulama boyunca CTG
ile bebek değerlendirilmelidir.
|
|
yürüme, memeucu uyarısı gibi doğal yöntemler
denenir
|
yürüme oldukça etkilidir, memeucu uyarısı
ise çok kontrollü bir şekilde uygulanmalıdır.
|
Doğum
eyleminin ikinci evresi (serviksin tam açık olmasından
bebeğin doğmasına kadar geçen dönem)
|
En sık uygulama
|
Alternatif uygulama(lar)
|
Yorum
|
anne adayı doğumhaneye yanlız başına alınır.
|
eşi de girebilir.
|
anne adayı isterse eşi de girebilmeli.
|
serviks tam açık olduğunda anne adayı her
ağrıyla birlikte ıkındırılır.
|
anne adayı kendi ıkınma hissi geldiğinde ıkınır.
|
ikinci evre uzamadığı sürece anne adayı ıkınma
hissi geldiğinde ıkınmalıdır.
|
anne adayı doğum masasına alınır ve litotomi
pozisyonunda doğum yapar.
|
çömelerek doğum yapar.
|
perinesi uygunsa çömelerek doğum isteğe bağlı
denenebilir.
|
|
diz dirsek pozisyonunda doğum yapar.
|
perinesi uygunsa bu doğum şekli isteğe bağlı
denenebilir.
|
baş çıkıma geldiğinde anne adayının karnına
üstten bastırılarak destek verilir (Kristaller
manevrası).
|
anne adayı etkili bir şekilde ıkınarak müdahalesiz
bir şekilde doğum yapar
|
Kristaller yapılmamalıdır, tamiri zor yırtıklara
yol açabilir.
|
bebek doğarken ağrı kesici ilaç verilmez.
|
bebek başı çıkmak üzereyken anne adayı hafif
anesteziyle uyutulur.
|
anne, bebeğinin ağladığını duymalıdır.
|
anne adayı masanın ayaklarındaki metal kısımları
kendine çekerek ıkınır.
|
başka birinden destek alarak ıkınır.
|
isteğe bağlı olarak her ikisi de uygundur.
|
anne adayına doğumun ayrıntıları gösterilmez.
|
anne adayı doğumu aynayla seyreder.
|
isteğe bağlı olarak her ikisi de uygundur.
|
|
anne adayı taçlanma
taçlanma esnasında bebeğin başına dokunur
|
---
|
doğumhane güçlü ışıklarla aydınlatılmıştır.
|
doğum esnasında oda karartılır.
|
isteğe bağlı olarak her ikisi de uygundur.
|
doğumda sessizlik sağlanır.
|
müzik devam edebilir.
|
anne adayı tercih etmelidir.
|
birinci doğumsa epizyotomi
açılır.
|
mümkün olduğunca epizyotomiden kaçınılır (anne
adayı gebelik döneminde bunun için eğitim almış
ve çeşitli egzersizler yapmıştır: perine masajı;
Kegel egzersizleri gibi).
|
perine uygunsa ilk doğum da olsa epizyotomi
açılmayabilir.
|
|
her doğumda epizyotomi açılır.
|
perine uygunsa epizyotomi anlamsızdır..
|
doğum eyleminde doktor, hemşire ve eğitim
hastanelerinde stajyer doktor, stajyer hemşire
bulunur.
|
anne adayının isteğiyle "seyirciler"
dışarı alınır
|
anne adayı "seyirci" istemediğini
belirttiğinde bu isteği karşılanmalıdır.
|