|
Tetanoz, Clostridium tetani adı verilen bir bakterinin
vücuda girmesiyle oluşan bir enfeksiyondur. Bakteri
vücuda girdikten sonra aşı olmamış duyarlı bireylerde
tetanospazmin adı verilen bir madde salgılar. Bu madde
vücuttaki kasların istemsiz şekilde kasılmasına neden
olur ve ileri durumlarda hastalık solunum kaslarının
felcine ve solunum yetmezliğinden ölüme neden olur.
Hastalık aşılı olmayan insanlara steril olmayan şartlarda
yapılan müdahalelerden (doğum, kürtaj, ameliyatlar,
enjeksiyonlar) veya toprakla (düşerek yaralanma gibi),
dış ortamda bulunan metallerle (trafik kazaları, çivi
batması gibi), ya da diğer maddelerle (kıymık batması
gibi) yaralanma sonucu direkt temasla bakterinin kana
geçerek çoğalması sonucu oluşur.
Gelişmemiş ülkelerde göbek bağının uygun olmayan şartlarda
kesilmesi (taş, steril olmayan bıçak veya jilet gibi
aletlerle) sonucu oluşan yenidoğan tetanozu, yenidoğan
ölümleri arasında üst sıralarda yeralır.
Yenidoğan bir bebek aşılı olan annesinden aldığı antikorlarla
(bağışıklığı sağlayan protein yapılı maddeler) hastalığa
yakalanmaktan korunur. Bu yüzden yeni bir bebeğin hastalığa
yakalanmaması, annesinin hastalığa karşı bağışıklık
olmasına bağlıdır.
Ülkemizde düzenli olarak doktor kontrollerine götürülen
her çocuğa belirli aralıklarla tetanoz aşısı yapılır
(DBT şeklinde; difteri ve boğmaca aşısıyla birlikte)
ve bu aşılar hastalıktan korunmada yeterli olur. Çoğunlukla
ihmal edilen ise çocuklukta yapılan bu aşıların erişkinlik
döneminde de belli aralıklarla vücuda "hatırlatılması"
amacıyla uygulanan rapel aşılarıdır. Bu rapeller 10
yıllık aralıklarla yeni bir doz aşı şeklinde yapılmalıdır.
Gebelikte ne yapılmalıdır?
Her ne kadar doğum yapacağınız yerin steril olacağından
emin olsanız da, ekstra bir önlem olarak gebelikte bu
rapelin yapılmasında fayda vardır. Rapel gebeliğin herhangi
bir döneminde uygulanabilmesine karşın (toksoid adı
verilen tetanoz aşısı, içinde canlı bakteri bulundurmaz),
kural olarak ilaç uygulamaları mümkün olduğunca bebeğin
organ gelişiminin tamamlanmış kabul edildiği birinci
trimester (ilk üç aylık dönem) sonuna ertelenmektedir.
Ülkemizde sağlık ocaklarında tetanoz aşısı 20. gebelik
haftasını tamamlamış olan anne adaylarına ücretsiz olarak
sağlanır.
Eğer çocukluktaki aşılarınız
tam ise ve rapelinizin yapıldığı zaman üzerinden 10
seneden daha az geçtiğine emin iseniz gebelik döneminde
bu aşıyı yaptırmanıza gerek yoktur.
Eğer çocukluktaki aşılarınız yapılmamışsa tercihan gebelik
öncesi dönemde, bu mümkün değilse gebelikte doktorunuzun
önerisine göre toplam üç doz tetanoz aşısı olmalısınız.
Eğer rapeliniz yapılmamışsa, ya da tam hatırlamıyorsanız,
gebelikte ilk üç aylık dönemin sonunda bu aşıyı yaptırınız.
Tetanoz gelişmekte olan ülkelerde yenidoğan ölümlerinde
önemli yeri olan bir hastalıktır ve aşıyla önlenebilir.
|
