Ultrasonografi cihazının genel özellikleri ve çalışma
prensibi:
Ultrason cihazı monitör, prob, anabirim olmak üzere
üç ayrı bölümden meydana gelir.
Prob, incelenmek istenen bölgenin üzerine yerleştirilen
alettir. Bölgenin üzerine ya da prob üzerine sürülen
jel vasıtasıyla probun hem daha iyi görüntü elde etmesi
hem de bölge üzerinde daha kolay gezdirilmesi sağlanır.
Problar incelenen bölgeye ultrasonik (sesötesi, yani
insan kulağının duyabileceği seslerden çok daha yüksek
frekanslı) ses dalgaları yollarlar. Bu ses dalgaları
dokular arasından geçerek derinlere kadar ilerler. Dokunun
özelliklerine göre ses dalgalarının ilerlediği derinlik
farklıdır. Ses dalgası ilerleyebileceği en uç noktaya
çarptığında geri döner. Bu dönüş ultrasonun anabiriminde
algılanır ve buraya geri dönen ses dalgaları topluca
işlenerek eşzamanlı bir görüntü ortaya çıkar, bu da
monitörde izlenir. Bu görüntüye ultrason görüntüsü adı
verilir.
Ultrason sabit görüntüsü printer vasıtasıyla kağıda
aktarılabilir, ya da tüm eşzamanlı görüntüler bilgisayar
veya video gibi kayıt sistemlerine aktarılabilir.
Ultrasonun görüntüleme yöntemleri arasında en avantajlı
yönü eşzamanlı görüntü sağlayabilmesi ve iyonize edici
ışınlardan yoksun olmasıdır. Ses dalgalarıyla çalıştığı
için şu ana kadar canlı doku üzerine zararlı bir etkisi
saptanmamıştır.
Gebeliğin incelenmesinde iki ayrı ultrason probu kullanılır.
Biri karından inceleme yapılan abdominal prob, diğeri
ise vajina içine yerleştirilerek inceleme yapılan vajinal
probtur:
|
vajinal prob |
|
abdominal prob
|
Vajinal probun abdominal proba göre en önemli avantajı
pelvis içinde yeralan kitleleri (over kisti, uterus myomları)
ve erken dönem gebeliklerini çok daha net gösterebilmesidir.
Vajinal probla inceleme için mesanenin dolu olması gerekmez,
aksine iyi bir inceleme için mesanenin boş olması tercih
edilir.
Vajinal prob gebelikte sıklıkla kullanılır. Erken gebelikte,
mol gebeliğinde ya da dış gebelikte henüz abdominal
probla saptanamayan patolojileri 10 gün kadar önce saptayabilir.
Gebelik üzerine hiç bir olumsuz etkisi yoktur ve düşük
nedeni değildir.
Abdominal (karından uygulanan) prob ise genellikle
gebeliğin ikinci trimesterinden itibaren kullanılır.
|