Tanım
ve Etki Mekanizması
Lateks maddesinden üretilen, erkek cinsel organına
takmaya uygun, içerisinde genellikle spermisit (sperm
hücresini öldürücü) maddeler bulunan korunma araçlarıdır.
Ejakülasyon (boşalma) esnasında spermin kondom içinde
hapsolarak kadın genital sistemine ulaşmasını engelleyerek
etki eder.
Koruyuculuk Oranı ve Koruma Süresi
Kondomun koruyuculuk oranı ön planda uygulama şekline,
ikinci planda kondomun kalitesine bağlıdır.
Her ilişki esnasında yeni bir kondom kullanılmalı ve
orgazm sonrası çıkarıldıktan sonra penis başında az
miktarda da olsa sperm bulunabileceğinden penis kadının
genital sisteminden uzak tutulmalıdır.
Kondom yanlızca "tehlikeli" günlerde uygulandığında
koruyuculuk oranı düşer. Bu yüzden kadın siklusun hangi
döneminde bulunursa bulunsan mutlaka her ilişkide kullanılmalıdır.
En sık yapılan hatalı uygulamalardan biri de cinsel
ilişkiye kondomsuz başlanması ve hemen orgazm öncesi
dönemde takılmasıdır. Bu durum istenmeyen gebeliklerin
oluşmasına neden olabilir. Zira ejakulasyon olmasa bile
erkekten salgılanan sıvılarda az miktarda da olsa sperm
hücreleri bulunmaktadır.
Kurallara uygun olarak kullanıldığında başarı oranı
%70 civarındadır. Spermisit maddeler içeren kondomların
koruyuculuk oranları daha yüksektir.
Uygulanması
Cinsel ilişkiye geçmeden hemen önce erkek cinsel organına
uygun bir şekilde takılır. Her kondom tek kullanımlıktır.
Kimlerde Uygulanması Sakıncalıdır
Kadında ya da erkekte lateks ve/veya kondomun içerdiği
spermisit ajanlara karşı aşırı duyarlılık olması durumunda
kullanılmamalıdır.
Avantajları ve Gebelikten Koruma Dışındaki Yararları
En büyük avantajı düzensiz cinsel yaşamı olan çiftler
için en uygun korunma yöntemi olmasıdır. Ulaşılması
kolaydır ve ucuzdur. Gebelikten koruması dışında AIDS
ve Hepatit B ve C virüsü dahil tüm mikrobiyolojik etkenlerin
cinsel ilişkide çiftin birinden diğerine bulaşmasını
engeller. Bu özellik diğer korunma yöntemlerinin hiç
birinde bulunmayan bir özelliktir.
Ayrıca antisperm (sperme karşı) antikorlarının oluşmasını
önleyebilir. Bu özellik kadında eşinin spermlerine karşı
antikor oluşumuna bağlı infertilite tedavisinde yararlı
olabilir.
Dezavantajları ve riskleri
Uzun süre kondom kullanan çiftlerde psikolojik cinsel
işlev bozuklukları yaratabileceği söylenmesine karşın
bu duruma ender rastlanır.
İlişki esnasında prezervatifin yırtılma riski her zaman
mevcuttur.
Yanetkiler
Bilinen bir yan etkisi yoktur.
Uyarılar
Kondomun seçimi çok önemlidir. Üzerinde üretim tarihi
ve son kullanma tarihi bulunan ve spermisit içeren kondomlar
tercih edilmelidir.
Kondom kullanımında oluşan özel durumlar:
Kondomun yırtılması:
Uygun kullanımda çok ender görülür. Kondom yırtıldığında
gebelik riski ve cinsel yolla bulaşan hastalık etkenlerine
maruz kalma riski kondom kullanmamış olanlardaki kadar
yüksektir. Acil kontrasepsiyon uygulanması ve gerekirse
enfeksiyondan korunmak için tedavi görülmesi amacıyla
doktora başvurulması önerilir.
Kondomun çıkartırken vajinada kalması:
Bu durumda kadın ya da erkek dikkatli bir şekilde işaret
ve orta parmaklarını vajinaya yavaşça sokup kondomu
bulunduğu yerden çıkarmalıdır. Kondomun yırtılması esnasında
ortaya çıkan riskler burada da geçerlidir.
|