|
Serviks tam açık olduğu andan itibaren artık doğumunuz
çok yaklaştı demektir. Artık serviks engeli ortadan
kalkmış ve bebek yanlızca 10 santimetre olan "uzun
yolu katetmeye çoktan başlamıştır bile.
Doğumun ikinci evresi
Doğumun ikinci evresinde bebeğin önündeki engel kalkmıştır.
Önünde bulunan yaklaşık 10 cm uzunluğundaki kanaldan
dışarı çıkmak için çaba göstermeye başlar. Doğum kanalı
denen yapı, uzunluğu 10 cm. olan ve iç duvarlarının
büyük kısmı vajina tarafından oluşturulmuş bir tüneldir.
Vajinanın etrafı ise kaslar ve bağdokusu ile sarılıdır.
Vajina ve diğer dokular bebek başının ilerlemesini genellikle
engellemezler. Ancak kanalın etrafını çeviren bir de
kemik yapılar vardır. Bunlar pelvis denen yapıyı oluşturan
kemiklerdir. Bu kemiklerin birbirlerine bağlandığı ligamentler
oldukça esnek olmasına karşın, kemik yapının genişleme
özelliği yoktur. Bu yüzden bebeğin baş ve vücudunun
bu kemiklerin engellerini aşacak şekilde yeniden yapılandırılması
gerekir. Bebeğin uterus içindeki duruş şekli, bebeğin
baş kemiklerinin özellikleri ve doğum kanalında bulunan
çeşitli çukur ve tümsekler bu yapılandırmaya yardımcı
olur. Doğum kanalının girişi oval bir yapıya sahiptir
ve bebek buradan başını çenesine değdirerek ve bir miktar
çevirerek geçebilir. Bu geçiş kanaldan geçişin en önemli
etaplarından biridir zira baş geçmeyi başardığında diğer
kısımların bu giriş kısmından kanala girmesi kolaydır.
Bebek, daha önce doğum yapmamış olanlarda genelde doğum
eylemi başlamadan önce kanalın giriş kısmından başını
içeriye sokar ve doğum kanalı içinde az miktarda ilerler.
Daha önce doğum yapmış olanlarda ise doğum kanalına
giriş doğum eylemi başlayana kadar gerçekleşmeyebilir.
Angajman-"yolun yarısı"
Doğum kanalının tam ortasında sağlı sollu ve aralarında
yaklaşık 10 cm. mesafe olan iki kemik tümseğe (dikensi
çıkıntılar) geldiğinde ikinci zorlu etap başlar. Bebeğin
başı bu etaba ulaştığında ve bu 10 cm. genişliğindeki
mesafeye geldiğinde "bebek başı angaje (doğum kanalına
girmiş)" denir. Daha önce doğum yapmış olanlarda
angajman genelde doğum eylemi başladıktan sonra gerçekleşir.
Baş angaje iken serviks de açılmaya devam eder. Genellikle
serviks tümüyle açıldıktan sonra veya açılmasına doğru
bebek, genişliği 10 cm olan bu dikensi çıkıntıların
arasından da yine başını özel bir açıyla döndürerek
geçmeyi başarır. Bu engel de aşıldıktan sonra artık
doğuma çok az kalmıştır. Dikensi çıkıntılardan kurtulmayı
başaran bebek artık yüzü annenin arka kısmına bakacak
şekilde bir dönüş hareketi yapar ve doğum kanalının
geri kalan beş cm'lik kısmını kateder. Bu esnada bebek
başı her ağrı ve ıkınmayla beraber perine aralanarak
görülmeye başlanır.
İşte ıkınmalar başladı!
Ikınma bebek başının rektuma (kalın barsağın son kısmı)
baskı yapması nedeniyle belli bir süre sonra otomatik
bir hal alır.
Bu aşamada artık muayeneler de sıklaşır. Doktorunuz
sizden her ağrıyla birlikte önce derin bir nefes almanızı
ve bu nefesi bırakmadan ağrının devam ettiği sürece
ıkınmanızı isteyecektir. Burada amaç bebeğin kanaldan
geçmesine yardımcı olmaktır. Ağrılar arasında ise dinlenmeniz
ve bir sonraki ağrı geldiğinde en iyi şekilde ıkınmanız
çok önemlidir. Bu aşamanın süresi tümüyle sizin etkili
bir şekilde ıkınmanıza bağlıdır. Önerilere uygun bir
şekilde ıkınırsanız bebeğiniz kısa bir zamanda dışarı
çıkar.
Bebeğinizin saçları görünüyor!
Bebek başı bu evrenin sonuna doğru kasılma ve ıkınmalarla
birlikte perineden gözükmeye başlar. Kasılma bittiğinde
ise içeri tekrar girer. Belli bir aşamadan sonra ise
artık her kasılma ve ıkınmada bebeğin başının daha büyük
bir kısmı gözükmeye başlar ve kasılma bitiminde baş
içeri tekrar girmez, o şekilde kalır. Buna crowning
(taçlanma) adı verilir. Artık doğum çok yaklaşmıştır.
Epizyotomi-belki de gerekmeyecek?
Steril doğum takımları açılır ve doktorunuz artık başınızdan
ayrılmaz. Size ağrılarla ıkınmanız ve ağrılar arasında
ıkınmayı durdurmanız yönünde talimatlar verir. Özellikle
bu dönemde kendinize hakim olmanız çok önemlidir. Ikınmalarla
artık bebek iyice perineyi zorlamaya başladığında epizyotomi
için hazırlıklar başlar. Bir enjektör yardımıyla kesilecek
olan bölge iyice uyuşturulur. Bebeğin çıkması iyice
yaklaştığında perinenin alt birleşim bölgesinden başlanarak
yaklaşık 45 derece açıyla makasla bir epizyotomi kesisi
yapılır (Bazı durumlarda epizyotomi yapılmadan da doğum
gerçekleşebilir). Bebeğin perineye yaptığı basıncın
yırtılmaya neden olmaması için alınan bir önlemdir.
Epizyotomi
hakkında daha geniş bilgi almak için tıklayın!
Sakın ıkınmayı kesmeyin!
Epizyotomi açıldıktan sonra en fazla iki ya da üç ıkınmada
bebek başı doğar.
Tamam, ıkınmayı kesebilirsiniz!
Bebeğin başı doğar doğmaz sizin ıkınmayı kesmeniz gerekir.
Bebeğin başı çıkar çıkmaz ağzındaki salgılar plastik
bir sonda yardımıyla aspire edilir. Bebek başı doğduktan
sonra baş genellikle sol bazen de sağ yana döner. Bu
hareketin amacı omuzların doğum kanalından girmesini
sağlamaktır. Kendiliğinden gerçekleşmezse doktorunuz
bu aşamada bebeğin başını bir yana döndürmesine yardımcı
olacaktır. Bebek başı doğduktan sonra baş genellikle
sol bazen de sağ yana döner. Bu hareketin amacı omuzların
doğum kanalından girmesini sağlamaktır. Kendiliğinden
gerçekleşmezse doktorunuz bu aşamada bebeğin başını
bir yana döndürmesine yardımcı olacaktır.
İşte bebeğiniz!
Baş çıktıktan kısa bir süre sonra bebeğin vücudunun
geri kalan kısımları da kolaylıkla doğar. Bir süre sonra
doğumhanede bir ağlama sesi duyulur.Tebrikler.....Anne
oldunuz.
Şimdi de bebeğin doğum sonrası ilk tıbbi durum değerlendirmesini
yapalım:
Apgar
puanlama sistemi
Aşağıdaki resimler ikinci evrede oluşan olayların bir
özetini göstermektedir:
Birinci resimde bebek doğum kanalından içeri girmiş
ve doğum kanalında ilerlemeye başlamıştır. Amacı kanalın
tam ortasında bulunan dikensi çıkıntıları geçmektir.
İkinci resimde dikensi çıkıntılardan da geçen bebek
başı artık çıkıma doğru ilerlemekte, sancılar ve ıkınmalarla
kendini dışarıdan göstermektedir.
Üçüncü resimde doğum iyice yaklaşmıştır. Tüm kemik
ve yumuşak doku engelleri aşılmış, doğuma saniyeler
kalmıştır.
Birinci resimde bebek doğum kanalında oldukça ilerlemiştir.
Her sancı ve ıkınmayla bebeğin başının bir kısmı gözükmektedir.
İkinci resimde taçlanma görülmektedir. Bebeğin başının
bir kısmı dışarıya çıkmıştır ve sancının bitiminde artık
içeriye geri dönmemektedir.
Üçüncü resimde bebek doğum kanalının çıkımında etrafındaki
boşluğu en iyi şekilde kullanabilmek için yüzünü annenin
arka kısmına döndürmüştür.
Dördüncü resim bebeğin başının hemen çıkması sonrasındaki
durumunu göstermektedir.
Beşinci ve altıncı resimde bebek başını kurtarmıştır.
Omuzlarını doğum kanalının giriş kısmından geçirebilmek
amacıyla annenin bir bacağının iç yüzüne bakacak şekilde
bir dönüş yapar. Resimlerde bu dönüşü yapmak için doğumu
gerçekleştiren doktor elle yardımcı olmaktadır. Bu dönüş
hareketiyle omuzlar ön-arka pozisyona geçerek kanaldan
girer ve kanalda engelsiz bir şekilde ilerler ve doğar.
Bebeğin geri kalan kısımları da kolayca doğarlar.
2.Evrede oluşan özel durumlar.
Bebeğin doğum kanalında takılması
Boyna kordon dolanması
Omuz takılması
2. evrenin aşırı uzaması
Vakum ekstraksiyonu
Kalp seslerinde bozulma
Aşırı kanama
Doğumun üçüncü evresi:
Bebek doğduktan hemen sonra kordona iki klemp yerleştirilir
ve kordon ortadan kesilerek bebeğin bağımsız yaşamı
başlatılır. Bebek üşümemesi için radyant ısıtıcı denen
özel bir masaya alınır. Burada doktorunuz tarafından
ya da bir çocuk uzmanı tarafından bebeğin yaşamsal bulguları
gözden geçirilir. Bebeğinizin 1. dakika ve 5. dakika
Apgar skorlaması yapılır. Bu ilk değerlendirmeler sonrasında
doktorunuz tekrar size döner. Kanama miktarı değerlendirilir
ve normaldışı bir durum yoksa plasentanın kendiliğinden
düşmesi beklenir. Plasenta yaklaşık olarak 15 dakika
içinde uterustan çıkarak vajinaya geçer. Doktorunuz
plasenta ve zarları dikkatli bir şekilde dışarı çıkarır
ve tümünün çıkıp çıkmadığını değerlendirmek için amniyos
zarı ve plasentayı dikkatlice gözden geçirir. Daha sonra
açılan epizyotomi, bölge biraz daha uyuşturulduktan
sonra kendi kendine eriyen ipliklerle tamir edilir.
Tamir sonrası vajina içi ve serviks gözden geçirilir,
yırtık oluşmuşsa bunlar da tamir edilir. Bu aşamalar
da atlatıldıktan sonra doğumhane ekibi belli aralıklarla
kontrolünüze gelmek üzere sizi bebeğinizle başbaşa bırakır.
Korktuğunuz kadar varmıydı?
3. Evrede ve sonrasında oluşan özel durumlar
Bebekle ilgili problemler
Plasentanın ayrılmasıyla ilgili problemler
Epizyotomi yerinde ya da doğum kanalının diğer bölgelerinde
oluşan büyük yırtıklar
Doğum sonrası ilk 24 saatte oluşan özel durumlar
Epizyotomi yerinde hematom
Atoni
Ağrı
İdrar yapamama
Emzirememe
Lohusalık döneminde oluşan diğer özel durumlar
|
