Gebeliğin özellikle erken dönemlerinde başağrılarına
sık rastlanır. Bu ağrıların bir kısmı için sinüzit ya
da refraksiyon kusurları (görme bozuklukları) gibi bir
neden bulunabilse de çoğunda neden araştırması sonuçsuz
kalır. Bu başağrılarının tedavisinde parasetamol içerikli
ilaçlar doktor önerisiyle kullanıldığında genelde etkili
olur. Erken dönemde ortaya çıkan bu başağrılarının önemli
bir kısmı gebeliğin ikinci yarısından itibaren hafifler
veya kaybolur.
Başağrıları hakkında genel bilgiler
Kronik başağrılarının en sık rastlanan nedenleri migren,
gerginlik başağrısı ve depresyondur. Bu gebelik döneminde
de değişmez.
Gerginlik başağrıları kronik seyirli (uzun zamandan
beri varolan), gün boyu devam eden ve akşamları artan
başağrılarıdır. Ağrılar sıklıkla ensede veya kafanın
arkasında hissedilir.
Depresyona bağlı başağrıları ise en sık sabah görülür
ve beraberinde depresyonun diğer belirtileri de vardır.
Migren tipi başağrılarının özellikleri aşağıdadır.
Başağrılarının değerlendirmesinde
ve özellikle de basit ağrı kesicilere cevap vermeyen,
beraberinde uyuşukluk, şiddetli nörolojik belirtiler
(vücudun bir bölgesinde geçici felç) görülen,
gece uykudan uyandıran, aniden ortaya çıkan başağrılarında
mutlaka nörolojik muayene gerekir. Beyin tümörleri,
beyne ait diğer hastalıklar çok ender olarak görülse
de bu muayene özellikle yukarıdaki belirtileri
olanlarda ihmal edilmemelidir. Nörolog yaptığı
sorgulama ve muayene sonucunda EEG (elektroensefalografi)
ve/veya kranyal (kafa) MR gibi bir ileri inceleme
isteyebilir. Gerekli durumlarda KBB, göz ve diş
hekimi konsultasyonu da nedenin aydınlatılması
için faydalı olabilir.
|
Gebelik ve migren
Migren tipi başağrıları genellikle periyodik olarak
ortaya çıkan, başın bir yarısında hissedilen, "zonklayıcı"
niteliklere sahip ve beraberinde bulantı ve kusma da
olabilen ağrılardır.
Migren tipi ağrılar genellikle çocukluk ya da gençlik
çağında ortaya çıkar ve yaş ilerledikçe hafifleme eğilimi
gösterir. Bazı kadınlarda migren ilk kez gebelikte de
ortaya çıkabilir. Kadınların yaklaşık %15'inde erkeklerin
ise yaklaşık %5'inde hafif ya da ağır migren tipi başağrılarına
rastlanır.
Kadınlarda migren genellikle adet öncesi ve adetli
dönemlerde daha sık ortaya çıkar ve bu kadınlarda yüksek
östrojen içerikli doğum kontrol hapları hastalığı şiddetlendirebilir.
Migren tipi ağrılar ortaya çıkmadan önce bazı prodromal
(hastalık öncesi) belirtilere neden olurlar. Nörolojik
kaynaklı olan bu belirtiler muhtemelen damarların bölgesel
olarak daralmasıyla ortaya çıkar ve damarların genişlemesiyle
de başağrısı başlar.
Klasik migrende bu öncü belirtiler daha çok görme alanında
kör noktalar oluşması, çınlama, fotofobi (ışığa aşırı
duyarlılık), sersemlik gibi nörolojik belirtilerdir.
Daha ileri şekillerinde migren öncesi yüzde uyuşukluk
ve bazı kas gruplarında geçici felçler de görülebilmektedir.
Migren bazen bu öncü belirtiler olmadan başlar ve bulantı
kusmaya da neden olur.
Gebelikte migren nasıl tedavi edilir?
Gebelikte özellikle birinci trimesterden sonra (ilk
üç aydan sonra) kadınların %60-70'inde migren belirtilerinde
iyileşme gözlenir. Bazı durumlarda ise tam tersi olabilir.
Gebelikte migren tedavisinde ilk basamak tedavi parasetamol
içerikli ağrı kesicilerdir ve belirtilerin ortaya çıktığı
ilk anda kullanıldığında genellikle bu tedavi başarılı
olur.
Migren için özellikle hazırlanmış ergotamin içerikli
ilaçlar öncü belirtilerde kullanıldığında ağrıların
ortaya çıkmasını başarılı bir şekilde engelleyebilirler.
Ancak bu ilaçların mekanizması damarların genişlemesini
önlemek olduğundan ve uterusu kasıcı özelliklri olduğundan
gebelikte çok gerekli olmadıkça tercih edilmezler.
Parasetamol tedavisi başarılı olmadığında ağrı kesici
olarak kodein içerikli ilaçlar , bulantı giderici özelliği
olan ilaçlarla birlikte doktor önerisiyle kullanılabilirler.
Gebelikte çok sık migren atağı geçiren anne adaylarında
ise sürekli tedavi gerekebilir ve bunun için yine doktor
önerisiyle propranolol veya nifedipin içerikli ilaçlar
kullanılabilir. Beraberinde depresyon belirtileri de
gözlendiğinde antidepresan ilaçların da tedaviye eklenmesi
başarı şansını artırır.
|